How to work and live in Brazil?

Rio de Janeiro: de stad van samba, van strand, van carnaval en caipirinhas. De Cariocas, zoals je de inwoners uit Rio de Janeiro noemt, houden van een feestje en het strand, maar er moet natuurlijk ook worden gewerkt. Bijna 2 jaar geleden belandde ik in Salvador, een stad 2 uur vliegen van Rio, vanwege het fortuinelijke lot dat liefde heet. Sinds 8 maanden woon ik in Rio, daar heen gestuwd vanwege werk. Helaas kan ik niet, vanwege contractuele verplichtingen met één van onze clienten, ons bedrijf bij naam noemen en moet ik het als volgt omschrijven: ons bedrijf is de wereldwijde marktleider op het gebied van tijdelijke water- en afvalwater infrastructuren en purificatie van water- en afvalwater. Het van origine Nederlandse bedrijf zit sinds 4 jaar in Brazilie en is vanwege een groot sportevenement dat zich dit jaar in Rio afspeelde behoorlijk opgeschaald. En het is vanwege dit sportevenement dat ik toentertijd ben aangesteld als Cluster Manager.

Nu het evenement voorbij is ben ik sinds een maand werkzaam als Account & Operations Manager op kantoor in Rio de Janeiro. We zijn weer volop bezig met nieuwe business nu we dit evenement hebben voltooid. De route naar deze grote overwinning ging niet zonder slag of stoot. Het was één van de grootste uitdagingen waar ons bedrijf ooit voor heeft gestaan. Als bedrijf dat kwaliteit hoog in het vaandel heeft staan moesten we alle zeilen bijzetten om dit ook te verwezelijken. Alles, maar dan ook alles, veranderde elke dag en daarnaast zijn Brazilianen ook van de ‘alles op het laatste moment’ mentaliteit.

“Dat is dan ook meteen de kern van hoe Brazilianen werken: alles komt wel goed.”

Maak je niet druk. “Luc, fica tranquilo”….Nou, die uitdrukking heb ik vaak naar mijn hoofd geslingerd gekregen.

Mijn eerste ervaring in de voorbereiding van dit sport-evenement was op ‘Forte Copacabana’, het eewenoude fort op de hoek van het gelijknamige strand. Daar moesten wij een water- en afvalwatersysteem neerleggen op ‘het dak’ van het fort. Een ingewikkelde operatie. Ik was net een week aan de gang en had alle stakeholders bij elkaar; de toiletboer, de tentenbouwer, de venuemanager en de stroomboer. Met de Nederlandse mentaliteit die vol door mijn aderen vloeit wilde ik uiteraard afspraken maken. Want daar houden wij als Nederlanders van. Scherpe afspraken zodat er op tijd opgeleverd kan worden. Eenmaal aan het woord sprak ik elke stakeholder aan op de na te komen afspraken, op een directe en later bleek iets te ferme manier. De verantwoordelijke venue manager onderbrak mij namelijk: “ja, Luc is een ‘gringo’, een Nederlander die een iets andere werkmentaliteit hanteert dan dat wij doen.“ Ik werd direct met beide benen op de grond gezet, maar deed mij wel meteen beseffen dat ik het in het vervolg anders aan moest pakken. Ik was té direct en liep te hard van stapel… “Fica tranquilo, Luc, Fica tranquilo.”

De daarop volgende maanden was een gevecht om alle deadlines te halen: wij stonden er altijd, maar zijn altijd afhankelijk van andere suppliers. Met veel bloed, zweet en tranen is elke deadline gehaald. In the end kan je wel zeggen dat de Brazilianen gelijk hadden, want het kwam namelijk allemaal goed. MAAR, het had vanuit ons (Nederlandse) perspectief wel behoorlijk makkelijker en met minder stress uitgevoerd kunnen worden.

Relaties bouwen en onderhouden is zeer belangrijk in Brazilië. Je kan niet ergens binnenlopen en direct hoog van de toren blazen.

“Wanneer je de basis van een goede relatie hebt gelegd, dan is het een stuk makkelijker en prettiger werken met Brazilianen.”

Het is niet zo dat de werkmentaliteit er door verandert, maar ze willen harder voor je lopen en zorgen er voor dat het uiteindelijk goed komt. Daarentegen kijken Brazilianen wél op tegen buitenlandse bedrijven. Zij associëren buitenlandse bedrijven standaard met hoge kwaliteit van service en goederen en verwachten dit dus ook. Dat is in essentie niet erg, maar je moet er als buitenlands bedrijf wel bewust van zijn en niet bang zijn om deze reputatie hoog te willen houden.

Op sociaal gebied zijn Brazilianen de beste. Bijna twee jaar geleden kwam ik naar Salvador, alleen. Ik ben nog nooit zo hartelijk ontvangen als vreemdeling. Ze zijn ontzettend sympathiek en gastvrij, de deur staat altijd voor je open en willen je oprecht helpen. Dat is iets waar wij Nederlanders zo nu en dan nog van kunnen leren.

Nog een laatste tip: Rio hoeft niet onveilig te zijn, je moet alleen wel altijd alert zijn, niet zomaar elke willekeurige wijk inlopen en je waardevolle spullen goed opbergen. Verdiep je goed in welke wijken veilig zijn en welke niet.

Veel succes en plezier in Rio de Janeiro, jullie gaan er vast en zeker wat moois van maken!