COVID-19 & de financiële markt: big wins, big losses

For the English version, click here

Het coronavirus; hét gespreksonderwerp van deze periode. Afgelopen januari begon het als een concept in het verre Wuhan, China. Inmiddels ondervinden we in geheel Europa en Nederland de gevolgen en vraag je jezelf af waar je het normaal over had tijdens gesprekken. Wat is ons de afgelopen periode allemaal overkomen? In dit artikel biedt de redactie van Faces-Online een reconstructie van evenementen in de afgelopen maanden. Ze analyseerden onder andere de verspreiding van het virus vanuit Azië richting Europa en de beurs-reacties parallel lopend aan deze gebeurtenissen.

December 2019 – Januari 2020

In de regio Wuhan in China startte in december 2019 de uitbraak van een nieuw virus, ook wel SARS-CoV-2 (coronavirus) genoemd. Het virus kan de ziekte COVID-19 veroorzaken. Ondanks het feit dat president Xi al tijdig op de hoogte is van de uitbraak, wordt de uitbraak op dit moment niet gemeld aan de buitenwereld.

Begin januari komen de eerste berichten over de uitbraak van een nieuw virus in China naar buiten. In eerste instantie nog nauwelijks opgepakt door de internationale media. Samen met de Wereldgezondheidsorganisatie, WHO, onderzoeken de Chinese autoriteiten het coronavirus. Wereldwijd worden de eerste maatregelen genomen om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. Pas vanaf 22 januari wordt dagelijks het aantal besmettingen en dodelijke slachtoffers gedeeld via de overheidskanalen, waardoor de buitenlandse media ook een duidelijker beeld opvangt over de gevaren van COVID-19. Op 22 januari wordt bekend gemaakt dat er in totaal 580 besmettingen zijn vastgesteld, waarvan 571 in China.

Financiële markten: Vanaf 21 januari gaan de beurzen in China direct in het rood uit angst voor de gevolgen van het coronavirus. In Europa dalen de koersen ook enigszins mee, aangezien veel bedrijven belangen hebben in bedrijven die getroffen worden door de maatregelen in China. Als gevolg op de virusuitbraak zitten makers van luchtreinigers en andere beschermingsproducten zoals mondmaskers juist in de lift. Op 21 januari maakt het Japanse Azearth een koerssprong van ruim 16 procent en Airtech Japan tikt 8 procent aan.

Januari – Februari 2020 

Eind januari worden de eerste Europeanen teruggehaald uit de Chinese provincie en epicentrum Wuhan. Op 31 januari wordt de eerste besmetting in Rome, Italië vastgesteld. Verder loopt wereldwijd het aantal besmettingen nog verder op: op 3 februari op ruim 14.500, waarbij het bij 350 mensen al het leven heeft gekost. Ondanks het exponentieel groeiende aantal besmettingen in China, vindt er nog steeds luchtverkeer plaats tussen China en westerse landen. Mede hierdoor, en de in eerste instantie onvoorbereide aanpak van EU-lidstaten, kan het virus in februari in landen zoals Italië ongelimiteerd haar gang gaan.

Financiële markten: De koersdaling in januari valt echter in het niets zodra we aankomen in de maand februari. De Chinese beurzen zijn een paar extra dagen dicht gebleven na de jaarlijkse sluiting rond Chinees nieuwjaar. Ten gevolge van het alsmaar groeiende aantal besmettingen, openen op 3 februari de beurzen voor eerst in 10 dagen, waarbij de beleggers de koers zo’n 9% lager zien openen. In Europa begint de maand nog rustig en lijkt er eerste instantie een herstel van de AEX plaats te vinden. Echter barst in het weekend van 22 & 23 februari ook hier de bom. Na een flinke klap op maandag, lijkt in de week van 24 februari het vertrouwen van beleggers steeds verder weg te ebben. Tussen vrijdag 21 februari & vrijdag 28 februari vindt een daling van de AEX-koers plaats van maar liefst 12,7%.

Maart 2020

9 maart 2020 – Italië kondigt noodmaatregelen aan, corona-pijn op de beurzen en de olieprijzen kelderen als Saudi-Arabië een prijzenoorlog start. Als gevolg van het laatstgenoemde stort de olieprijs meteen in: een vat ruwe Brent-olie daalt met 25%. Saudi-Arabië wil hiermee Rusland dwingen mee te doen aan het OPEC-plan om de olieproductie in te perken. Voor zowel OPEC-landen, als OPEC-bondgenoot Rusland, is deze prijzenoorlog een zware financiële klap. Inmiddels is in China de situatie een stuk stabieler, waarbij de exponentiële trend ingedamd is en het aantal nieuwe besmettingen alsmaar afneemt.

Financiële markten: Eenmaal aangekomen in maart zet de beurstrend van februari stug voort. Doordat het virus de Europese landen nu achtereenvolgens begint te raken, lijkt het vertrouwen in de aandelenmarkt alleen maar verder weg te zinken. Ten gevolge van de Corona crisis en het dalen van de olieprijs krijgt onder andere het aandeel Royal Dutch Shell een dubbele klap, en leidt dit tot een enorme keldering van de oliegigant op de beurs.  

11 en 12 maart 2020 – Een drietal ingrijpende ontwikkelingen rondom het virus. Allereerst heeft de Wereldgezondheidsorganisatie het wereldwijde coronavirus officieel uitgeroepen tot een pandemie. Dit betekent letterlijk “wereldwijd voorkomend”. Tegelijkertijd kondigt Amerikaans president Donald J. Trump een inreisverbod voor 26 Europese landen, met ingang van vrijdag nacht: 13 maart. Ten slotte geeft de Nederlandse regering een persconferentie. Er wordt geadviseerd om zoveel mogelijk binnen te blijven, evenementen met meer dan 100 man worden afgelast en er wordt geadviseerd niet naar het buitenland te reizen. Later die dag sluiten universiteiten,  waaronder Tilburg University, hun deuren voor colleges en tentamens.

Financiële markten: De AEX en Wall Street beleven donderdag 12 maart door de corona pandemie de slechtste dag sinds 1987. Voor de AEX was het een ‘bloedrode dag’ waarbij de toonaangevende Amsterdamse Index op maar liefst 11 procent lager sloot. De Dow-Jones index sloot 10 procent lager. Ook andere Europese indices beleven een historisch dieptepunt. Italië en Spanje, respectievelijk de zwaarst getroffen landen in Europa, verliezen 17 en 14 procent. Wanneer op 12 maart de Amerikaanse president Donald Trump het inreisverbod voor Europeanen instelt, leidt dit óók tot desastreuze gevolgen voor de luchtvaartmaatschappijen. De aandelenkoers van KLM-Airfrance kelderde met meer dan 14 procent. Ook budgetmaatschappijen als EasyJet en Ryanair werden flink geraakt en verloren zo’n 7 procent. 

16 en 17 maart 2020 – Wederom een historische gebeurtenis in de Nederlandsche geschiedenis. De minister-president spreekt het Nederlandse volk toe, voor het eerst sinds de oliecrisis in 1973. In zijn boodschap kondigt Rutte de bestrijdingsstrategie van Nederland aan: geen totale lockdown, maar een “flattening the curve” beleid. Daarna kondigt het kabinet uitzonderlijke economische maatregelen aan. Het doel is om banen en inkomens te beschermen en de gevolgen voor zzp’ers, mkb-ondernemers en grote bedrijven op te vangen. Het pakket biedt, zo lang als nodig is, maandelijks voor miljarden euro’s aan steun.

Financiële markten: De dagen na de aankondiging van het noodpakket sluit de AEX opeenvolgend positief af. Ook in andere EU-lidstaten wordt voor vele miljarden aan maatregelen aangekondigd om het bedrijfsleven in deze periode te hulp te staan. Beleggers lijken hierdoor steeds meer vertrouwen te krijgen in de economische situatie. De AEX sluit maandagmiddag nog op 414,11, dinsdagochtend opende de Amsterdamse beurzen al op 431,65. 

“Voor de Dow Jones betekent dit de grootste koerssprong sinds de economische depressie in de vorige eeuw.”

23 Maart 2020 – Opnieuw een persconferentie onder leiding van premier Rutte. In deze persconferentie wordt, na crisisberaad van het kabinet, een aanscherping van de maatregelen aangekondigd­. Samenkomsten worden verboden tot 1 juni en burgemeesters kunnen eenvoudiger een noodverordening uitvaardigen en drukbezochte plaatsen sluiten. In de rest van de wereld worden verdere economische maatregelen getroffen om de economie in stand te houden. Zo bereikten in de VS de democraten en republikeinen na lang onderhandelen overeenkomst over een nieuw steunpakket ter waarde van 2 biljoen dollar.

Financiële markten: Op dinsdag 24 Maart schieten de beurzen wereldwijd spectaculair omhoog. De AEX boekt een koerssprong van ruim 9 procent en ook de Amerikaanse beurzen exploderen als reactie op het akkoord. Voor de Dow Jones betekent dit de grootste koerssprong sinds de economische depressie in de vorige eeuw. Op de AEX was Shell de grootste stijger, dat een uitzonderlijke sprong van 22,5% maakte. 

Verwachtingen voor de toekomst

Wat de beurzen de komende tijd te wachten staat is twijfelachtig. Dit zal ten eerste een weerspiegeling zijn van in hoeverre de tot dusver genomen maatregelen helpen de verspreiding van het Covid-19 virus in te dammen.  Daarnaast reageren de onrustige financiële markten in deze tijden niet altijd volledig rationeel. De fluctuaties van de AEX-koers worden met name bepaald door het beleggersvertrouwen, dat in deze tijden erg snel om kan slaan. Voorlopig zal het coronavirus het dagelijks leven flink beperken en blijven de financiële markten onder hoge spanning staan, met een erg volatiele aandelenmarkt als gevolg.