Stand van zaken: Hoe zit het met de geldzorgen van studenten anno eind 2022?

For the English version, click here.

17,1%. Dat was de inflatie gedurende afgelopen september in Nederland gemeten door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Sinds de Tweede Wereldoorlog is de inflatie nog nooit zo hoog geweest. Het CBS volgt de Europees geharmoniseerde consumentenprijsindex (HICP) om de inflatie te berekenen. Uit deze methode blijkt dat er hoofdzakelijk een boosdoener is die de inflatie de pan uit deed stijgen namelijk de sterk gestegen energieprijzen. Ter vergelijking, ten opzichte van september vorig jaar vallen de energieprijzen in september 2022 114% procent hoger uit. 

Toeslagen en belastigen

Uiteraard gaat de focus vervolgens direct naar gezinnen met een laag inkomen die op het kantelpunt staan om de energierekening niet meer te kunnen betalen. Een middel dat is ingesteld om deze gezinnen te helpen is de mogelijkheid tot aanvraag van een energietoeslag. Dit is een eenmalige onbelaste uitkering van gemiddeld 1300 euro met een eventuele bonus van 500 euro als het inkomen erg laag is. De precieze vereisten en bedragen verschillen echter per gemeente.

Op Prinsjesdag maakte de overheid bekend om de steun voort te zetten en verder uit te breiden. Zo blijft de mogelijkheid tot energietoeslag bestaan en komt er een verhoging van de zorgtoeslag, verhoging van het kind gebonden budget, verlaging van de energiebelasting en verlaging van de brandstofaccijnzen. Om deze plannen te financieren is er maar liefst 17 miljard opgenomen in de begroting waarvan er 12 miljard gericht zijn om de lagere inkomens te helpen. Ook voor inkomens in de middenklasse wil de overheid gaan ondersteunen door middel van onder andere een verhoging van het minimumloon en een verlaging van het tarief van de eerste loon- en inkomstenbelasting schijf.

Koopkracht

Ondanks de intensieve maatregelen verwacht de overheid dat de koopkrachtdaling van 6,8% voor gemiddelde huishoudens in 2022 niet omgezet kan worden in een plus en enkel een vermindering van de negatieve trend kan realiseren. 

Het blijkt dus dat de overheid zich bewust van stand van zaken op dit moment en dat er actie moet worden genomen om zowel de lage inkomens als zelfs de middenklasse te helpen om deze in het bijzonder financieel zware tijd door te komen.

Studenten

Echter is het ook interessant om een blik te werpen op studenten aangezien zij deze prijsstijging ook zullen voelen. Ten eerste is er een positieve noot. Namelijk de terugkomst van de basisbeurs. Waar het voorheen enkel mogelijk was om rentevrij te lenen krijgen uitwonende studenten in het collegejaar 2023/2024 €439 per maand uitbetaald als gift. Dit bedrag is inclusief de €165 die bovenop de eerder aangekondigde basisbeurs komt. Ook de eerder genoemde verhoging van het minimumloon zal bijdragen aan de koopkracht van studenten. En ten slotte de stijging van de zorgtoeslag (€30 per maand) geeft een steun in de juiste richting.

Echter gaan deze regeling pas laat op start en biedt deze vooral steun aan beginnende studenten. De generatie die inmiddels een aanzienlijke studieschuld heeft opgebouwd en einde van de studie nadert zal hier minder van profiteren. De herinvoering van de basisbeurs is echter duidelijk te verklaren aangezien in de afgelopen 7 jaar de studieschuld is verdubbeld. Ook blijkt dat studenten slechts in 8 gemeenten in aanmerking komen voor de eerder genoemde energietoeslag, als aan strenge eisen zoals 21+ en eigen energiecontract is voldaan. 

Andere factoren

Wat wel opvallend is dat de koopkracht van studenten voor de tijd van hoge inflatie al laag was. Zo meldt het interstedelijk studenten overleg (ISO) in 2019 al dat er een negatieve trend vast te stellen valt door de stijgende huurlasten van kamer en de toename van collegegeld. 

Al met al, kan men stellen dat de overheid een hand toereikt om de studenten te helpen om deze financieel zware tijd door te komen, maar dat deze maatregelen slechts een hulpmiddel zijn en niet de oplossing. En dat studenten het net als andere bevolkingsgroepen de gevolgen van de inflatie zullen voelen.