Block chains in de verzekeringssector

Hoe bent u terecht gekomen bij Achmea?
Dat was eigenlijk toeval. Toentertijd had de Katholieke Universiteit Brabant, waar ik strategisch waarde management studeerde, een samenwerkingsverband met Interpolis. Per toeval ben ik tegen een afstudeeropdracht aangelopen. Naast de Rabobank was er een aantal minderheidsaandeelhouders die de aandelen in Interpolis op marktwaarde op de balans moesten zetten. Omdat Interpolis niet beursgenoteerd was (en is) moest de marktwaarde geschat worden. Hiervoor moest een model gemaakt worden en daar hebben ze een afstudeeropdracht van gemaakt. Dit was in juni 2002 en dat heb ik zes maanden gedaan. Dat was heel leuk: ik mocht toen, als tweeëntwintigjarige student, langs bij de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen, om uit te leggen hoe het model werkte. Dit model gebruiken ze overigens nog steeds, weliswaar aangepast over de jaren heen. Daarna kreeg ik een baan aangeboden bij Interpolis. Vervolgens gingen zij fuseren met Achmea in 2005 en toen ben ik naar het hoofdkantoor in Zeist gegaan om vervolgens weer ‘in de business’ te gaan werken bij de divisie Schade en Inkomen.

Wat zijn uw activiteiten bij Achmea?
De Achmea Groep bedient drie productsegmenten; zorg, pensioenen en leven, en schade en inkomen. Ik ben werkzaam bij deze laatste. Hier zit ik, bij schade en inkomen, in het managementteam van finance en waar ik me bezig houd met kapitaal- en waarde management. De primaire taak hiervan is het borgen van de solvabiliteitspositie van het schadebedrijf. Er zijn nieuwe kapitaaleisen voor verzekeraars die aangeven hoeveel geld je op de bank moet houden als buffer. Mijn primaire verantwoordelijkheid is borgen van de continuïteit van het schadebedrijf als geheel. Daarnaast houd ik me bezig met veel werkzaamheden die niet standaard zijn, en niet direct bij de overige financiële staven als actuariaat, control en risk management passen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld fusies en overnames of beleid ten aanzien risico exposures. Het zijn veelal specialistische corporate finance-achtige dingen. Ik kan dus niet van tevoren zeggen waar ik de volgende week mee bezig zal zijn.

Kunt u in het kort uitleggen wat ‘block chains’ zijn?
Dit is iets wat we nog aan het onderzoeken zijn, omdat het ontzettend innovatief is. Een block chain is een database systeem dat een transactie tussen mensen die elkaar niet kennen faciliteert. Deze transactie is per definitie juist. Het kan niet zo zijn dat deze transactie fout gaat omdat deze voor iedereen ter wereld, of in ieder geval voor iedereen die in dat systeem zit, zelf kan checken of de transactie juist is. Een voorbeeld van een toepassing van een block chain zijn Bitcoins. Het interessante hieraan is dat er geen derde partijen nodig zijn, zoals een bank: de transactie (tussen mensen die elkaar niet hoeven te kennen) klopt altijd.
Het complexe aan een block chain is dat je er allerlei objecten aan kunt koppelen. Stel je voor dat iedereen recht heeft op vijf huisartsbezoeken. Dit is een recht dat aan jou toekomt, welke je kunt delen met anderen. Er is geen tussenkomst van een derde. De zorgverzekeraar geeft het recht uit en activeert deze in de markt. Jij krijgt dan bijvoorbeeld een QR-code op je telefoon die je het recht geeft naar de huisarts te gaan. Maar deze kan je ook weggeven aan iemand anders en dit hoef je niet aan je zorgverzekeraar te laten weten. De rekeningen gaan namelijk direct naar A, B of C via een QR-code.
Je zou de huidige status van block chains kunnen vergelijken met die van het internet in 1985. Men wist wel dat het bestond, maar ze konden het geen handen en voeten geven terwijl het nu niet meer is weg te denken. Dit zal denk ik ook met block chains gaan gebeuren in de toekomst.

Wat kunnen block chains een verzekeringmaatschappij zoals Achmea bieden?
De makkelijkste toepassing voor ons zit in de financiële administratie, we denken dat we op dat gebied echt slagen kunnen gaan maken en als eerste block chains in kunnen gaan zetten. We hebben honderden mensen werken op ons grootboek, waar gezorgd wordt dat er geen fouten worden gemaakt en er geen tussenrekeningen zijn. Daar gaan block chains ontzettend bij helpen denken we, maar hoe we de blockchain intelligente concreet kunnen vertalen naar instrumenten, dat weten we nog niet.

Wat zijn belangrijke nadelen van block chains?
Als block chains echt ontwrichtend gaan worden kun je je afvragen wat dan de rol nog zal zijn van een verzekeraar als tussenpersoon. Als je vroeger sneller van A naar B wilde, dan kocht je een sneller paard totdat de auto werd uitgevonden. Met die uitvinding waren de paarden niet meer nodig als vervoer. Het voelt alsof block chains nu de auto zijn en dat wij nog met paarden aan het werk zijn. En dat maakt het best lastig voor ons, want stel je voor dat we een heel interessante toepassing gaan vinden die onszelf buitenspel kan zetten.
Een mooi voorbeeld is Netflix, dat in het begin films via de post verhuurde aan klanten in de Verenigde Staten, waarna de klant deze weer retourneerde zodat het weer gedistribueerd kon worden. Ze waren een belangrijke speler op de markt. Toen het internet groter werd hebben ze een aantal films online gezet, waarmee ze hun eigen verdienmodel aantastte. Maar dat werd opeens een stuk groter, waardoor veel videotheken op termijn dicht gingen. Juist doordat ze dat hebben gedaan zijn ze er nu nog wel. Hun filosofie was: dit gaat toch een keer iemand doen, dus laat ons dan maar de eerste zijn.
De vraag is dus hoe wij dan als traditionele (verzekerings-)sector omgaan met deze nieuwe techniek. Een belangrijk nadeel kan dus zijn dat we, op deelgebieden, buiten spel gezet kunnen worden, maar dat doen we liever zelf dan dat een andere dat doet.

Hoe ziet de toekomst van block chains eruit, in het bijzonder in de verzekeringswereld?
Verzekeren is eigenlijk niets anders dan risico’s met elkaar delen. Je wisselt risico’s uit: je spreekt bijvoorbeeld af dat wanneer jouw huis afbrandt anderen meedelen in de schade, en wanneer het huis van iemand anders afbrandt jij zal meebetalen. Daar zit nu een partij tussen zoals Achmea die dit precies vastlegt, premies ontvangt en schade uitbetaalt. Wij nemen de behoefte om risico’s te delen over en bundelen dat. Maar waarom zou daar een derde partij tussen zitten? Bij block chains is dat niet meer nodig want je regelt het meteen. Het neemt de onzekerheid bij transacties weg. Het kan de tussenpersoon, of het nou banken, verzekeringsmaatschappijen of notarissen zijn, buitenspel zetten. Dat zijn wel grote sectoren die ik nu noem, maar daar gaat het wel heen. Er is tot nu toe nog geen verdienmodel geweest dat langer dan 200 jaar bestaat, dus waarom zou dat voor ons niet gelden? Ik ben ervan overtuigd dat block chains een grote rol gaan spelen, maar ik kan nog niet exact aangeven op welke termijn en in welke sectoren. Misschien kan ik over een jaar concreter zijn.

Welk advies zou je studenten van Tilburg University mee willen geven?
In het verleden was het altijd heel belangrijk om kennis te verwerven. Ik denk dat dit nog steeds belangrijk is, maar ik denk ook dat de competenties op het gebied van innovatie belangrijker worden dan de kennis die je al bezit. Het gaat om een grondhouding: ben je nieuwsgierig, kun je erin duiken? Ik denk dat dat spannender wordt dan die kennis. Als ik mensen aanneem, dan let ik ook primair op die grondhouding. De inhoud (van een functie) is ook prima te leren; als iemand van de universiteit komt heeft diegene al aangetoond dat hij die kennis tot zich kan nemen. Veel banen die er nu zijn, waren er 10 jaar geleden nog niet. Dus wees nieuwsgierig en probeer de juiste houding tegenover innovatie te hebben.