Van student Geschiedenis tot IASB voorzitter II

Het tweede deel van het interview met de voorzitter van de IASB, Hans Hoogervorst. In dit deel licht hij toe wat hij zoal meemaakt bij de IASB en hoe nieuwe regels worden geïmplementeerd. 

Wat is uw grootste uitdaging geweest tijdens het implementeren van een nieuwe regel?
De belangrijkste weerstand ondervinden we van het bedrijfsleven die hun cijfers zoveel mogelijk willen kneden, stabiliseren en niet te veel willen worden lastiggevallen door economische volatiliteit, welke helaas een feit van alle dag is. Er is veel druk om historische kosten te hanteren en zo min mogelijk marktwaardes. Daarnaast willen ze mogelijkheden om verliezen uit te smeren. We hebben zojuist een politieke strijd achter de rug om een nieuwe lease standaard te realiseren die ervoor zorgt dat verplichtingen die tot op heden buiten zicht waren op de balans te vermelden. Zo zijn er ook andere zaken geweest, de pensioenverplichting en de kosten van aandelenprogramma’s aan werknemers bijvoorbeeld. Allemaal enorme politieke strijden vanwege het feit dat het bedrijfsleven zich lastig aanpast.

Kunt u iets vertellen over het proces tot het invoeren van nieuwe regels en standaarden en welke uitdagingen dit met zich mee brengt?
Het is een heel proces. We beginnen met het schrijven van een onderzoeksrapport waarin we belangrijke zaken bespreken. Vervolgens wordt dit discussiepaper gepubliceerd en stellen we vragen aan omstanders. De markt heeft drie tot zes maanden om te antwoorden en hun opinie te geven. Dit wordt verwerkt en komt terug bij het bestuur, waarna beslissingen genomen kunnen worden. Dit kan jaren duren, we zijn bijvoorbeeld al meer dan tien jaar bezig met een verzekeringsstandaard. We zijn dicht bij de eindstreep, maar het is een politiek mijnenveld en technisch is het heel ingewikkelde accounting. Belanghebbenden willen tot de laatste fase invloed uitoefenen. Vervolgens, als de standaard klaar is, is het proces nog niet afgerond. Wij, als IASB, hebben geen mogelijkheid om een standaard verplicht op te leggen. Dit gebeurt in alle landen op een verschillende manier. In Europa gebeurt het via de politiek, waar wij als IASB geen invloed op hebben. Tot nu toe mogen we niet klagen. Vijftien jaar geleden begon IFRS en inmiddels hebben 116 landen de standaarden geaccepteerd en worden ze uitgevoerd. Dit is een enorme prestatie en winst voor de wereldeconomie.

Wat vindt u van het onderzoek dat de AFM heeft gedaan naar de accountantskantoren?
Toen ik voorzitter was, begon dat onderzoek net. Ik heb nog de eerste boetes uitgedeeld. Dit was een enorme schok voor de accountancy bedrijven. Inmiddels is er een forse verbeteringsslag bezig. Ik hoorde dat de AFM opnieuw boetes heeft opgelegd, maar het is een moeizaam proces. Het heeft ermee te maken dat bedrijven een commerciële band hebben met hun klanten wat kritisch onderzoek in de weg staat. Al ziet de buitenwereld natuurlijk niet wat de accountants allemaal voorkomen. De AFM had ook niet eerder kunnen ingrijpen, omdat zij deze bevoegdheid nog niet had. Deze is ontstaan na de grote schandalen in Amerika rond Enron.

Wat vindt u van de ontwikkelingen in de accountancy wereld in het afgelopen decennium?
De belangrijkste ontwikkeling van het laatste decennium is dat er kritischer naar de accountancy wordt gekeken vanuit de politiek. Men verwacht meer van de accountants om de investeerders te beschermen. Daar moeten nog verbeteringen gemaakt worden. Als accountant moet je je werk met een kritische blik doen en bedenken welke gevolgen er mogelijk zijn. Mijn boodschap aan de nieuwe generatie is, bedenk je: “voor wie doe ik dit werk nu eigenlijk?” Je doet het om ervoor te zorgen dat de investeerder, die zijn geld beschikbaar stelt aan het bedrijf, precies weet wat er aan de hand is. Als accountant bescherm je de belangen van de investeerder. Over 10 jaar zal het vak nog steeds bestaan, hopelijk gaan de kapitaalmarkten en beursgenoteerde bedrijven verder groeien. Er blijft dus werk aan de winkel, want de kwaliteit moet nog verbeteren.

Waar bent u het trotst op met betrekking tot uw prestaties bij de IASB?
Tot op heden dat we de leasestandaard hebben gepubliceerd. Er waren een hoop mensen die dachten dat we het niet voor elkaar zouden kunnen krijgen, maar het is toch gelukt. Ik denk dat dit een enorme verbetering in de accounting is.

Welk advies zou u mee willen geven aan de studenten van Tilburg University?
Heb een kritische blik en besef goed voor wie je het werk doet. Ik denk dat het heel belangrijk is dat je als accountant een brede economische blik hebt. Het is een economisch vak en je moet economisch denken om het werk goed te doen. Concentreer je niet alleen op de details maar denk ook goed na over de grote economische lijnen. Dit is geen vast gegeven in de accountancy wereld, het is erg detail gericht en een heel precies vak. Het trekt mensen aan die precies denken, maar houd vooral goed in de gaten dat het ook samenhangt met beoordelingsvermogen.