Over de rol van auditors en data science-bedrijven voor het beoordelen van niet-financiële risico’s

De rol van een auditor is om buitenstaanders te helpen een juist beeld te krijgen van de prestaties van een bedrijf. Anders gezegd, een juist beeld van de prestaties van een bedrijf komt erop neer dat men een juist beeld probeert te vormen van de strategie-ontwikkeling en strategie-implementatie van een bedrijf. Decennialang lag de focus van auditors om het juiste beeld voor de buitenstaanders mogelijk te maken op de financiële cijfers van het bedrijf. Een dergelijke financiële audit gebeurt binnen de grenzen van een gestandaardiseerd rapportageformat, wat inhoudt dat elk bedrijf, ongeacht zijn branche of strategie, dezelfde financiële maatstaven rapporteert. Als gevolg hiervan is het kiezen van maatstaven in het licht van een bedrijfsstrategie een competentie die de afgelopen decennia niet intensief is getraind onder auditors. Het gevolg van deze evolutie is dat auditors het verband tussen de strategie van een bedrijf en de financiële cijfers uit het oog verloren. Toegegeven, ook de onderwijsinstellingen zijn schuldig! De koppeling tussen de strategie van een bedrijf en het management controle systeem is bijvoorbeeld een pijler in de management accounting vakken, maar bestaat bijna niet in de financial accounting vakken.

In het afgelopen decennium is de vraag van aandeelhouders en stakeholders naar meer niet-financiële cijfers toegenomen door de toegenomen aandacht voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Op deze manier kan er namelijk een beter beeld worden verkregen van de strategieontwikkeling en implementatie van een bedrijf, wat helpt bij het beoordelen van de niet-financiële risico’s van een bedrijf en de gevolgen van het gedrag van een bedrijf voor de samenleving. Belangrijk is dat de relevantie van niet-financiële cijfers voor een beter inzicht in de strategie-ontwikkeling en strategie-implementatie van het bedrijf afhankelijk is van de strategie van het bedrijf en dus moeilijk te standaardiseren is. Anders gezegd, de vraag naar meer niet-financiële cijfers vereist dat accountants rekening houden met de strategie van het bedrijf bij het beoordelen van de relevantie van de niet-financiële cijfers die het bedrijf wil bekendmaken. Gezien de focus van de auditors op het gestandaardiseerde rapportageformat voor financiële audits, is het voor de auditors vaak moeilijk om te beoordelen of de gekozen niet-financiële maatstaven een juist beeld geven van de werkelijkheid.

“Ik zou jullie willen uitnodigen deze vraag eens om te draaien en jezelf af te vragen wat auditors moeten doen om hun positie te versterken als het gaat over het beoordelen van niet-financiële risico’s.”

Naast de moeilijkheden die auditors ervaren bij het doen van niet-financiële audits, heeft de vooruitgang in data science bedrijven de mogelijkheid geboden om van de moeilijkheden van auditors te profiteren. In het bijzonder, data science bedrijven benutten de mogelijkheden van machine learning om tools te ontwikkelen die een gekwantificeerde schatting geven van de niet-financiële risico’s van een bedrijf. Een voorbeeld is Datamaran, een tool voor bedrijfsinformatie die is ontwikkeld door eRevalue. Informatie uit bedrijfsrapporten, wereldwijde regelgeving, sociale media, enquêtes onder belanghebbenden en online nieuws worden gebruikt om de niet-financiële risico’s van een bedrijf te beoordelen. Men zou dus een eenvoudige conclusie kunnen trekken dat die data science bedrijven de auditbedrijven uit de markt zullen drijven als het gaat om het beoordelen van niet-financiële risico’s. Ik moet toegeven dat ik deze eenvoudige conclusie ook heb getrokken toen ik meer te weten kwam over de tools die door verschillende data science bedrijven worden aangeboden en hoe deze tools met hun gegevens werken.

Op dit punt zou ik jullie willen uitnodigen deze vraag eens om te draaien en jezelf af te vragen wat auditors moeten doen om hun positie te versterken als het gaat over het beoordelen van niet-financiële risico’s. Een eerste antwoord op deze vraag zou kunnen zijn dat de regelgeving de positie van de auditor kan redden. Ik ben over het algemeen geen fan om te vertrouwen op regelgeving om zo een bepaalde concurrentiepositie te beschermen. Zo heeft regelgeving wel lang de positie van vergunninghoudende taxichauffeurs en hotels beschermd, maar heeft het het succes van bedrijven als Uber en Airbnb niet kunnen stoppen. Een tweede argument komt voort uit de observatie dat de voorspellende validiteit van rankings voor de milieu-, sociale en ondernemingsbestuur (ESG) activiteiten, zoals die ontwikkeld door data science bedrijven, lager is dan gewoonlijk wordt beweerd. Veel bedrijven op Fortune’s Change the World List, een lijst van bedrijven die winst gestuurde sociale impact leveren, behalen bijvoorbeeld geen topposities op ESG-ranglijsten die zijn ontwikkeld door data-science bedrijven. Echter presteren zij beter dan de MSCI World Stock Index met een gemiddelde van 3,9 procent in het jaar, volgens de Change the World List.

“Natuurlijk moeten de toetreding en druk van data science bedrijven op de markt voor het beoordelen van niet-financiële risico’s nog steeds een wake-up call zijn voor auditkantoren. Het is daarom van cruciaal belang dat auditkantoren de link tussen de strategie van een bedrijf en zijn niet-financiële en financiële cijfers nieuw leven moeten inblazen.”

De reden voor de lagere voorspellende validiteit van ESG-ranglijsten is vrij intuïtief. Hoewel de meeste rankings afhangen van machine learning, is er enige standaardisatie nodig om dergelijke tools effectief en efficiënt te maken. Dit houdt in dat de lijst van niet-financiële maatstaven die wordt gebruikt door machine learning standaardisatie tools vereist. Als gevolg daarvan vangen de meeste tools onvoldoende het idee op dat het beoordelen van niet-financiële risico’s bij voorkeur afhankelijk is van de strategie van het bedrijf. Belangrijk is dat het niet zo is dat de ESG-ranglijsten volkomen nutteloos zijn, maar dat de conclusie dat bedrijven in de data-science de auditkantoren uit de markt zullen duwen voor het beoordelen van niet-financiële risico’s, momenteel te ver uitgerekt is.

Natuurlijk moeten de toetreding en druk van data science bedrijven op de markt voor het beoordelen van niet-financiële risico’s nog steeds een wake-up call zijn voor auditkantoren. Het is daarom van cruciaal belang dat auditkantoren de link tussen de strategie van een bedrijf en zijn niet-financiële en financiële cijfers nieuw leven moeten inblazen. Auditkantoren zouden daarom hun oordeel op de relevantie van de niet-financiële maatstaven die door de onderneming worden gekozen, duidelijker moet communiceren, afhankelijk van de strategie van de onderneming. Belangrijk is dat auditors getraind moeten worden in het maken van dergelijke beoordelingen, wat inhoudt dat de rol van bedrijfsstrategieën een belangrijkere rol moet krijgen in (niet)-financiële accounting vakken. In de MSc Accountancy van Tilburg University, die sinds het academisch jaar 2019-2020 in een nieuw jasje is gestoken, trainen we toekomstige accountants om te oordelen over de relevantie van niet-financiële maatstaven door een vak aan te bieden gericht op het ontwikkelen, controleren, rapporteren en het gebruiken van niet-financiële maatstaven!