Interview met Paul Schoutens, CFO van Suiker Unie

Iedereen weet dat suiker een essentieel onderdeel is van vrijwel ieder voedingspatroon. Maar wat is het verhaal van één van de grootste suikerfabrikanten van Europa? En hoe is het om CFO te zijn van deze suikerfabrikant? We vragen het Paul Schoutens, CFO van Suiker Unie.

Kunt u iets over uw achtergrond vertellen?

Zoals velen van jullie heb ik Bedrijfseconomie gestudeerd aan de Universiteit van Tilburg. Tijdens het afronden van mijn studie kreeg ik de kans om mijn afstudeerstage te doen bij voedselproducent LiGA. Hier kreeg ik de opdracht om een analyse te maken van de verschillende productie-informatiestromen en daar een gestroomlijnd geheel van te maken. Vervolgens ben ik gaan werken voor het Centraal Orgaan Tarieven Gezondheidszorg in Utrecht. Op basis van de werkzaamheden van de ziekenhuizen stelden wij hun budgetten vast en bepaalden de tarieven die de ziekenhuizen in rekening konden brengen bij de verzekeraars. Ik had indertijd zo’n 25 algemene ziekenhuizen onder mijn beheer. Binnen deze functie waren er echter weinig carrièrre mogelijkheden, dus hoefde ik niet lang na te denken toen ik een functie zag verschijnen bij Suiker Unie als informatieanalist. In die tijd (begin jaren ‘90) werd informatica steeds belangrijker, en werd duidelijk dat computersystemen een zeer belangrijk onderdeel werden binnen organisaties. Omdat deze technologieën nog in de kinderschoenen stonden, kreeg ik als SAP-informatieanalist veel ruimte om processen te automatiseren en optimaliseren. Sinds 2000 ben ik CFO van Suiker Unie. In deze functie ben ik verantwoordelijk voor de financiën, reporting, automatisering van processen en ICT van het bedrijf. Ik had inmiddels management ervaring opgedaan, en deze functie gaf een mooie uitdaging en grote verantwoordelijkheid.

Wat zijn een aantal concrete taken die u heeft als CFO?

Ten eerste is het van groot belang dat de basis van de boekhouding goed loopt. Debiteuren, crediteuren, declaraties, betalingen, etc. Verder zijn we voortdurend op zoek naar mogelijkheden om processen te integreren en te optimaliseren. Daar hebben we natuurlijk mensen voor, maar ik ben uiteindelijk verantwoordelijk voor de resultaten. Suiker Unie is een campagne bedrijf, wat inhoudt dat we in de periode september t/m januari vanuit de beschikbare bieten zo snel mogelijk kwalitatief goede suiker produceren. Dit vereist enige productieplanning, en daar helpt ons ERP systeem zeker bij. Daarnaast ben ik veel bezig met de reporting binnen ons bedrijf. Dit varieert van budgetten opstellen tot het jaarlijks opstellen van een driejarig operationeel plan. Het hele jaar door beoordelen we of alles volgens plan verloopt, en wat we tot dat moment gerealiseerd hebben. Een ander belangrijk aandachtspunt is de controlling afdeling. We hebben de beschikking over een aantal controllers die als business partners meekijken met diverse onderwerpen uit verschillende sectoren zoals commercie, productie en de agrarische dienst. Mocht er bijvoorbeeld een investering worden voorgelegd, dan is het van belang dat deze mensen mee kijken. Vanuit verschillende invalshoeken wordt dan beoordeeld of een investering rendabel is.

”Afgelopen oktober is de quotering voor suikerfabrikanten opgeheven. Dit heeft uiteraard een grote invloed gehad op de suikermarkt.’‘

Bovendien kijken we ook veel naar de verdere toekomst. In teams werken we aan businesscases met een lange tijdshorizon. Verschillende toekomstscenario’s worden beoordeeld: ‘Welke projecten zijn een investering waard?’ of ‘Wat wordt de bedrijfsvoering van de toekomst?’. Als lid van de directie ben ik veel met de toekomst van het bedrijf bezig. Onder andere de strategie en toekomstvisie komen vaak ter sprake. Afgelopen oktober is de quotering voor suikerfabrikanten opgeheven. Dit heeft uiteraard een grote invloed gehad op de suikermarkt. Ineens zien we een 20% hogere productie dan voorheen, gepaard met een grotere concurrentie en een veel dynamischere markt. Momenteel zijn we bezig met de strategie voor 2020/2025 die daar goed op inspeelt. Het is aan ons om effectief op deze verandering te reageren, en onze positie te behouden dan wel te verbeteren. We staan er goed voor, maar de concurrentie zit ook niet stil. Als CFO zit je overal tussen, en dat maakt het werk leuk.

Zijn er veel dingen veranderd in uw tijd als CFO?

In de 18 jaar dat ik CFO ben van Suiker Unie is er veel veranderd. Zo hebben we in 2007 de suikerdivisie van concurrent CSM overgenomen, en in 2009 de Duitse Suikerfabriek Anklam. Vooral de overname van de suikerdivisie CSM was erg omvangrijk, mede omdat dat de enige concurrent binnen Nederland was. De Nederlandse Mededingsautoriteit (NMa) heeft toen uiteraard goed gekeken of dat acceptabel was. Uiteindelijk kreeg deze overname groen licht, omdat de markt op Europees niveau concurreert. De integratie is over het algemeen goed verlopen, omdat er veel overeenkomsten waren. We hebben geprobeerd zoveel mogelijk synergie te bereiken door processen van CSM in ons systeem te integreren. Natuurlijk komen er ook vervelende zaken bij kijken, zoals sluitingen van afdelingen. Dit hebben we gelukkig op een zeer sociale wijze goed weten te organiseren.

”Gemiddeld gezien hebben we de grootste fabrieken van Europa, met als gevolg een uitstekend concurrentievoordeel.”

Daarnaast heb ik het al even gehad over de opheffing van de quotas op de suikerproductie, wat een grote invloed op ons heeft. Ik ben van mening dat we goed geanticipeerd hebben op deze opheffing. Zo hebben we onze capaciteit in de fabrieken in Groningen en Dinteloord uitgebreid. Zoals eerder vermeld zijn we een campagne bedrijf dat in een korte tijd zo veel mogelijk kwalitatief goede suiker moet produceren. Hoe meer je maakt, hoe gunstiger je kostprijs. Zo’n uitbreiding is een enorme investering, dus daar moet je goed gebruik van maken. Vanwege onze goede voorbereiding hadden we op het moment van opheffing een uitstekende uitgangspositie. Gemiddeld gezien hebben we de grootste fabrieken van Europa, met als gevolg een uitstekend concurrentievoordeel. We bevinden ons in een markt met een homogeen product, dus kostprijs is essentieel.

Zijn de oproepen voor een gezondere leefstijl een bedreiging voor Suiker Unie?

Het promoten van een gezondere leefstijl heeft uiteraard invloed op Suiker Unie. Wij zijn van mening dat suiker een puur natuur en gezond product is wat past in een normaal voedingspatroon. Maar zoals voor de meeste voedingsmiddelen geldt: té veel is nooit goed. Suiker geeft energie, en maakt dingen lekker. Dat is onze visie, maar dat vereist wel dat de mensen hun verantwoordelijkheid blijven nemen. In de publiciteit wordt dat helaas anders beschreven, en vaak vinden we de berichtgeving ongenuanceerd. Zo zou de stijging van de obesitas aan de toegenomen inname van suiker liggen, terwijl is aangetoond dat het suikergebruik per hoofd van de bevolking eerder een licht dalende trend geeft. Uiteraard moet Suiker Unie wel rekening houden met de opkomst van suikervrije producten. Wereldwijd is er nog wel een grote bevolkingsgroei, wat zich vertaalt naar een stijging in vraag.

Heeft u nog tips voor studenten die aspireren CFO te worden?

Vaak merk ik dat studenten direct teveel bezig zijn met hun carrière. Zo willen ze bij voorbaat binnen een afzienbare tijd promotie maken en zijn ze ongeduldig. Ik denk dat uitstekend functioneren bovenaan het lijstje zou moeten staan, dan komt de rest vanzelf. Gepaard met een goede houding en een wil om te leren, zul je al snel opvallen bij je werkgever. Probeer niet te veel je carrière uit te plannen. Blijf jezelf bewijzen door goed te werken. Samen met een diploma gaat het dan zeker lukken.