Een grachtenpand of toch een tulp?

6 september, 2023 auteur: Sander Werdmuller von Elgg

For the English version, click here.
Disclaimer: Dit artikel bevat geen beleggingsadvies en heeft enkel als doel om te informeren en amuseren.

In dit artikel wordt de allereerste economische bubbel besproken. Hiervoor gaan we terug naar de gouden eeuw (17e eeuw). Oorspronkelijk zijn tulpen helemaal niet afkomstig uit Nederland, zoals velen denken. Deze zijn in Nederland gekomen door de handel die Nederland voerde met Azië. Hierdoor werden tulpen ook als luxegoederen gezien. Tijdens deze periode was Nederland erg welvarend, dankzij deze internationale handel, en steeg de belangstelling naar bloemen enorm. Tijdens de gouden eeuw was status erg belangrijk; om deze te verhogen kocht men dure spullen, waaronder tulpen. The Library of Economics and Liberty schreef hier het volgende over:

“It was deemed a proof of bad taste in any man of fortune to be without a collection of [tulips].”

Mede hierdoor bleef de vraag, en uiteindelijk de prijs, alleen maar stijgen. Omdat de vraag zo hoog was, was het vanaf 1636 mogelijk om in tulpen te handelen via de Amsterdam Stock Exchange. In 1637 bereikte de tulpenprijs haar hoogtepunt; één tulpenbol had dezelfde waarde als een grachtenpand in Amsterdam. Ook was het mogelijk om in opties tulpen te handelen.

Nadelen tulpen

Allereerst zijn tulpen bijzonder kwetsbaar en moeten ze voorzichtig geteeld worden. Omdat er veel geld te verdienen viel in de tulpenhandel, ontstonden er veel telers. Deze telers leerden verfijnde technieken om de teelt van tulpen te bevorderen. Er was zelfs een techniek ontdekt om een tulp verschillende kleuren te laten krijgen. Deze waren zeldzamer en daarom ook meer geld waard.

Daarnaast bevatten tulpen geen intrinsieke waarde, die aandelen wel hebben. De intrinsieke waarde van een aandeel kan worden berekend door de totale activa van het bedrijf te verminderen met de totale schulden en dit vervolgens te delen door het aantal uitstaande aandelen. Hiermee kan worden berekend of een aandeel boven of ondergewaardeerd is. Deze methode wordt door veel experts gebruikt, waaronder door Warren Buffett.

“What goes up must come down”

Uiteindelijk is de tulpenbubbel gebarsten aan het eind van 1637. Mensen begonnen in tulpen te handelen door middel van een hefboom; dit houdt in dat beleggers geld lenen om rendement te realiseren. Deze beleggers hadden vaak overige schulden die ze hoopten te kunnen betalen door mogelijke hoge rendementen te behalen op de tulpen.

Toen beleggers genoodzaakt werden om tulpen te verkopen om overige schulden te kunnen betalen, begon de markt in te storten. Doordat beleggers dus geld leenden om in tulpen te speculeren, ging dit erg snel en uiteindelijk barstte de bubbel. Wat een makkelijke manier leek om rijk te worden, eindigde voor velen in een fiasco.

Relevantie met het heden

Hoewel de tulpenbubbel bijna 400 jaar geleden barstte, is dit evenement nog altijd erg relevant. Zo wordt bijvoorbeeld Bitcoin tegenwoordig regelmatig vergeleken met deze tulpenmanie. De prijs van de cryptocurrency is volatiel en, net zoals bij tulpen, ontbreekt er inderdaad een intrinsieke waarde. In zowel 2017 en 2021 steeg de waarde van de cryptovaluta ongekend hard om vervolgens minstens zo hard weer te dalen. Er zijn een aantal overeenkomsten tussen de tulpen en Bitcoin. Volgens Pichet, E (2017) en Taskinsoy, J (2019) werden zowel tulpen als Bitcoin enkel gebruikt om te speculeren. Particulieren schaften tulpen aan met enkel als doel om het voor een hoger bedrag te verkopen zonder hierbij rationele overwegingen te maken, hetzelfde gold voor Bitcoin. Toch zijn er een aantal verschillen. Ten eerste is Bitcoin schaars, wat niet gezegd kan worden over tulpen, die ieder moment geteeld kunnen worden. Daarnaast is de cryptocurrency gebaseerd op de Blockchain.

Conclusie

De kans dat een soortgelijke bubbel in de toekomst ontstaat zal altijd aanzienlijk groot blijven. Mensen zullen blijven streven naar een hoge status en zijn daardoor op zoek naar een snelle manier om geld te verdienen. Dankzij de komst van het internet ontstaan bubbels een stuk sneller en zolang mensen irrationeel blijven handelen, zullen bubbels blijven ontstaan.
Er zijn enkele wijze lessen die beleggers kunnen halen uit deze bubbel:

Blijf altijd rationeel. Zoals besproken ontstaan financiële bubbels doordat men irrationele besluiten maakt en hierdoor begint te speculeren in beleggingen die ze zelf niet begrijpen. Hierdoor kunnen particulieren emotioneel reageren op koerswisselingen en vervolgens veel geld verliezen.
Houd je minder bezig met status en vergelijk jezelf niet met anderen. In plaats daarvan is het beter om je te focussen op je eigen (financiële) situatie.
Als een belegging te mooi lijkt om waar te zijn, is het dat waarschijnlijk ook.
Leen niet zomaar geld om te beleggen. Dit maakt een belegging onnodig riskant en kan negatieve gevolgen met zich meebrengen zoals de tulpen bubbel laat zien.