Impact Brexit I

In dit interview spreekt James Knightley, senior econoom bij ING London, over waarom er sprake is van een Brexit en hoe hij aankijkt tegen Brexit.

Kunt u iets vertellen over uzelf, uw opleiding en over uw carrière?
Ik heb economie gestudeerd aan de Universiteit van Durham in Noordoost-Engeland. Toen ik afgestudeerd was, kreeg ik een baan aangeboden bij het graduate recruitment team van ING Barings. Ik begon daar in 1998 en sindsdien werk ik bij ING. Ik begon als junior econoom en geleidelijk kreeg ik steeds meer verantwoordelijkheid. Momenteel ben ik senior econoom bij ING. De reden dat ik ervoor gekozen heb om econoom te worden is omdat ik op school goed was in economie en omdat het vak mij erg interesseerde, en ik wilde een diploma halen in die richting. Wat betreft de periode na het halen van mijn diploma: Veel vrienden van mij werden accountant of management consultant, en er lagen weinig mogelijkheden om econoom te worden. Er was op dat moment weinig vraag naar economen. Ik had het geluk dat ik op het goede moment en op de juiste plaats instapte.

Wat is de precieze reden dat de Brexit naar voren kwam in het Verenigd Koninkrijk?
De hoofreden was de opkomst van de United Kingdom Independence Party (UKIP). Ik denk dat het Verenigd Koninkrijk (hierna: VK) altijd wel een gevoelige relatie heeft gehad met de Europese Unie (EU). Het enige wat de bevolking in het VK wilde, was een vrijehandelszone. De hele politieke integratie was niet iets dat ook maar iemand in het VK interesseerde, maar omdat de eenheid in de EU steeds groter is geworden, is de eurozone er meer ontwikkeld uitgekomen. De EU is iets dat niet meer van waarde is voor de mensen in het VK. En dit sentiment heeft zich geuit in grote ondersteuning voor de UKIP, tijdens de laatste Europese verkiezingen waren zij de grootste partij. Ze kregen meer dan een derde van de stemmen. We gingen richting de algemene verkiezingen in het VK vorig jaar mei en zij werden een conservatieve partij. Het was politiek gezien best zorgelijk dat de UKIP veel stemmen weghaalde bij David Cameron en stemmen kreeg van mensen waarvan niet verwacht werd dat zij op deze partij zouden stemmen. Cameron probeerde dit te sussen, en de beste manier om dat te doen was om het UKIP-effect te niet te doen, door te zeggen: “Als u op de UKIP stemt, is dat eigenlijk een proteststem, u bereikt er niets mee. En als u op mij stemt, beloof ik u een referendum over het EU-lidmaatschap van het VK en kunt u echt uw stem laten horen.” En deze uitspraak bleek te werken. Voorafgaand aan de verkiezingen was de algemene verwachting dat de UKIP een grote partij zou worden en in de coalitie zou kunnen komen, en dat David Cameron mogelijk niet de volgende minister-president zou worden, maar het bleek dat zijn uitspraak succes had gehad. We kregen een conservatieve meerderheid in de regering, met David Cameron die minister-president bleef, en ik denk dat dat er goed inhakte bij dit soort oppositiepartijen zoals de UKIP. Ze deden het namelijk zo goed dat de conservatieven bang waren dat ze uit de regering werden gezet.

De opiniepeilingen zijn erg close op dit moment. Ze suggereren dat het letterlijk 50/50 is wat betreft hoe mensen denken. Natuurlijk is er een grote groep met mensen die het nog niet weten. Waarschijnlijk weet ongeveer 20% van de mensen nog niet zeker wat ze zullen stemmen, de campagnes zullen zich focussen op die groep. 40% van de mensen zegt dat ze in de EU willen blijven, 40% van de mensen wil uit de EU en dan heb je nog 20% van de mensen die daartussenin hangen, die het dus nog niet weten. Als je kijkt naar de demografie, zie je dat de mensen die pro-EU zijn voornamelijk jonger en meer ontwikkeld zijn ten opzichte van de mensen die uit de EU willen. Dit weerspiegelt voor een groot deel de perceptie dat er de laatste jaren 1,5 miljoen migranten vanuit de EU zijn gekomen en dat zij de inkomsten en kansen op korte termijn voor de lokale bevolking verkleind hebben. We zien dat er veel mensen met lagere vaardigheden naar het VK komen en dat is het belangrijkste onderwerp van discussie in dit debat.

Er zijn drie belangrijke problemen. Eentje is migratie. Het VK heeft 1,5 miljoen migranten vanuit de EU toegelaten in een relatief korte tijdsperiode en dit heeft tot veel bezorgdheden geleid onder bepaalde demografische groepen over de veranderde structuur van het VK. Deze laatste ontwikkelingen vinden veel mensen niet leuk. Sommige mensen zeggen dat dit een kans is, en dat dit een grote opluchting is geweest voor de economie van het VK en dat het de vooruitzichten heeft verbeterd, en de welvaart heeft vergroot. Er zitten dus twee kanten aan dit verhaal, maar migratie is de belangrijkste factor van de ongelukkigheid in het VK.

Het tweede verhaal dat gerelateerd is aan de stem om de EU te verlaten zijn de kosten van het uit de EU stappen. Het VK geeft jaarlijks 8,5 miljard pond aan de Europese Unie en men kan beargumenteren dat dit geld beter kan worden besteed aan het VK zelf. We kunnen het gebruiken om onze schuld af te lossen. We kunnen het beter gebruiken om te investeren in de economie van het VK dan om te investeren in andere landen in de EU. Je kunt natuurlijk zeggen dat 8,5 miljard pond niet veel is als je nationale schuld 1,6 biljoen pond is, het is dus geen grote besparing. Toch voelen veel mensen dat het beter zou zijn als dit geld in het VK zou blijven.

Het derde punt tenslotte is dat mensen die willen dat het VK de EU verlaat, de regelgeving en de bureaucratie benadrukken. Ze leggen de nadruk op het feit dat de EU een ondemocratische, niet-verkozen groep van mensen is, die teveel invloed heeft op de manier waarop het VK functioneert wat betreft het aantal regels en de regelgeving die wordt gehanteerd. En hierin krijgen ze natuurlijk veel bijval van andere mensen uit het VK. Het feit dat het buitenland invloed heeft op de manier waarop het VK acteert bevalt ze niet. Dat is iets wat je accepteert of niet. Het is onderdeel van de markt.

Wat is uw kijk op de Brexit, moet het VK de EU verlaten of niet?
Dit is een moeilijke, want hier zitten twee kanten aan. Ik ben een econoom, dus ik neig ernaar me te richten op de economische argumenten. En de economische argumenten zullen erop wijzen dat het voor het VK beter is om in de EU te blijven. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door het feit dat we een lange periode van onzekerheid zullen krijgen als het VK besluit om uit de EU te gaan. Het VK kan ervoor kiezen om eruit te stappen en als we er snel mee om kunnen gaan en alles gaat goed, dan is dat geweldig. Maar mijn bezorgdheid is dat het VK dan twee jaar heeft om een deal te maken op het gebied van handel en toegang tot de markt. Zou twee jaar lang genoeg zijn? Ik weet het niet. Mijn punt van zorg is dat we in Europa in een politiek periode komen die erg instabiel zou kunnen zijn. We krijgen in de komende twee jaren verkiezingen in Frankrijk, Duitsland, Nederland, Italië en mogelijk ook weer in Spanje. De politieke onzekerheid zal stijgen in al deze landen en sommige van de oppositiepartijen doen het erg goed. Kijk bijvoorbeeld naar Marine Le Pen in Frankrijk, naar Geert Wilders in Nederland. Deze mensen kunnen hun kans grijpen als ze zien dat het VK zeer eenvoudig een goede deal maakt. Ze zouden kunnen zeggen: “Eigenlijk zijn wij ook geen fan van de EU en we zien dat het VK een goede deal heeft gesloten. Wij willen de EU ook verlaten, wij willen ook een goede deal sluiten.” Het is niet in het belang van deze oppositiepartijen, maar ik zou ervoor kiezen om het VK er makkelijk vanaf te laten komen. Mijn bezorgdheid is dat het een hele moeilijke onderhandelingsperiode kan worden.

Lees in het volgende deel meer over hoe James Knightley aankijkt tegen Brexit.