FC Twexit

Een kwart eeuw geleden, was het onderwijs heel wat anders dan wat het nu is. Neem bijvoorbeeld colleges geven. De meeste docenten bereiden van tevoren de slides handmatig voor, met eenvoudige apparatuur. Vervolgens zetten wij de slides op een van de twee overheadprojectors die aanwezig waren in het lokaal. De studenten moesten deze slides overnemen door snel te schrijven, tenzij wij zo vriendelijk waren geweest om ze in een syllabus te zetten. Daarom waren sommigen colleges heel erg vermoeiend, waar andere colleges juist veel meer ontspannen waren. Soms besloot ik tijdens het college dat een deel van de stof kon worden overgeslagen. Dan zou ik zeker ‘exit’ schrijven voor dat stuk. Sommige studenten begrepen onmiddellijk wat het betekende, terwijl anderen zouden vragen om een toelichting tijdens de pauze. Tegenwoordig zou deze opmerking geen problemen veroorzaken. We hebben langdurige discussies over zowel een Grexit als een Brexit gehad. Sommige commentatoren willen zelfs een referendum over een Nexit. Veel mensen verlaten Twitter voor een tijdje en schrijven dan Twexit.

Momenteel heeft de Nederlandse voetbalwereld het over een FCTwexit; een faillissement van FC Twente, dat dan voor op zijn minst een aantal jaar het profvoetbal moet verlaten. Ik kan mij geen Nederlandse profvoetbal voorstellen zonder FC Twente. Mijn eerste seizoen als een voetbalfan was 1968/69. De club van Enschede beleefde toen een doorbraak, drie jaar na de fusie tussen SC Enschede, een white collarclub, en Enschedese Boys, een blue collarclub. Ze waren titelkandidaten voor het grootste deel van het seizoen, ondanks de aanwezigheid van Ajax (met grootheden als Johan Cruijff, Piet Keizer, Wim Suurbier en Sjaak Swart) en Feijenoord (met legendes als Wim van Hanegem, Wim Jansen, Ove Kindvall, Eddy Pieters Graafland en Coen Moulijn). FC Twente versloeg Ajax sensationeel met 5-1 thuis, het verloor de uitwedstrijd enkel doordat Eddy Achterberg een kans miste voor open doel. Echter was Feijenoord twee keer te sterk voor de ploeg uit Enschede: 3-0 in De Kuip, 1-0 in Twente. De Rotterdamse club won de titel, met Ajax als tweede en een vermoeid FC Twente dat als derde eindigde. Niettemin had hun coach, de legendarische Kees Rijvers, een uitstekend team opgebouwd, met onder anderen doelman Piet Schrijvers (van DWS, Amsterdam), centrale verdediger Epi Drost (van Heracles, Almelo) en de aanvallers Dick van Dijk (van SVV, Schiedam) en Theo Pahlplatz. FC Twente speelde in een frisse, aanvallende stijl. Feijenoord won de European Champions’ Cup, de voorloper van de UEFA Champions League, een jaar later. Hierna, trouwens, veranderden ze hun naam naar Feyenoord. Ajax bereikte de halve finales van de Fairs’ Cup, een van de voorlopers van de UEFA Europa League. Dus FC Twente had geconcurreerd met Europese topteams. Sinds het seizoen 1968/69 heb ik een zwak voor deze club gehad.

Echter, is hun beleid altijd gericht is op het kopen van spelers. SC Enschede ging voor het eerst voor de Nederlandse titel in het profvoetbal in 1958. Hun trainer-coach was Frantisek Fadrhonc, die Willem II had gegidst naar het Nederlandse amateurvoetbalkampioenschap in 1952 en naar de allereerste Nederlandse titel in het profvoetbal in 1955. Opmerkelijke spelers waren de international Abe Lenstra (van sc Heerenveen), Joop Odenthal (van FC Haarlem), Rinus Schaap (van ‘t Gooi) en Gerrit Voges (van PEC Zwolle), alsmede aanvaller Arend van der Wel (van Ajax) en keeper Jan van de Wint (van VSV). Echter, DOS (Utrecht) versloeg ze in een beslissingswedstrijd met 1-0 na verlenging. Abe Lenstra zag zijn laatste poging om de Nederlandse titel te winnen in rook opgaan, dankzij een doelpunt van zijn collega-international en -aanvaller Tonny van der Linden. Enkele jaren later, huurde SC Enschede zelfs Helmut Rahn in, die de wereldbeker met West-Duitsland in 1954 had veroverd. Voor het eerst in de Eredivisiegeschiedenis, was een wereldkampioen actief in deze competitie. Het team dat in de buurt kwam van de Nederlandse titel in 1969 was ook opgebouwd rond spelers die elders gekocht waren. Hetzelfde geldt voor het ietwat herbouwde team dat eindigde als runner-up in het seizoen 1973/74. De herinnering van het kampioenschap in 2010 is nog zo vers dat de meeste lezers zich zullen realiseren dat het aandeel van zelfopgeleide spelers in het team vrij laag was.

Het opbouwen van een team door het kopen van spelers is riskant. Sommige nieuwkomers zijn toppers, andere blijken duidelijke missers te zijn. Zij zullen exit gaan met een verlies. Bovendien heeft het bestuur van FC Twente een doel gesteld dat nogal ambitieus was: een structurele positie in de top 32 van Europa. Het bereiken van dit niveau door slimme aankopen met een krap budget was teveel, tenminste vanuit Europees perspectief. Dit is wat mijn hoofd mij verteld. Mijn hart zegt me andere dingen. Het neemt me mee naar de legendarische wedstrijden tegen Borussia Mönchengladbach, Ipswich Town, Juventus en Rangers FC. Een FCTwexit zou moeilijk zijn om te accepteren. Maar in ieder geval weet iedereen tegenwoordig meteen wat het betekent.