Trojka: de schuldverzamelaars

In zijn column vertelt David Hollanders over de particuliere banken die massaal geld geleend hebben aan Griekenland. Nadat Griekenland failliet ging zouden ze voor de verliezen moeten opdraaien, maar de Trojka-instituten hebben ze hiervan gered.

Na de invoering van de euro in 2002 hebben particuliere banken massaal geld geleend aan Griekenland. Ze verdienden miljarden in de vorm van rentebetalingen. Rentebetalingen compenseren, onder meer, het risico voor wanbetalingen. Het efficiënt waarderen van risico en het toewijzen van kapitaal is dé reden waarom particuliere banken bestaan. Banken die hierin slagen, zullen boven de rest uitsteken. Banken die niet goed zijn in het beoordelen van risico gaan failliet, althans in een vrije markt.

Toen Griekenland in 2010 failliet ging, hebben de particuliere kredietverstrekkers -zoals, ING, Paribas, Deutsche Bank- hun verlies moeten nemen. Niemand heeft hen gedwongen om geld te lenen aan Griekenland, dit hebben ze zelf besloten -en gaande weg hieraan verdiend. Marktwerking schrijft voor, wanneer de verliezen gematerialiseerd worden in 2010, dat zij ook afgestraft horen te worden. Dit is echter niet wat er gebeurde. De particuliere schulden werden overgedragen aan openbare instellingen, voorheen bekend als de Trojka (de Europese Commissie, de ECB en de IMF). De ‘Trojka’ werd daarmee de schuldverzamelaar van de particuliere banken. De Trojka werd inderdaad een erg gulle schuldverzamelaar. Ze betaalden namelijk particuliere kredietverstrekkers het volledige geldbedrag terug. Dit is een perfect voorbeeld van moral hazard. Uiteindelijk werden particuliere kredietverstrekkers volledig gered.

De Trojka probeert nu zoveel mogelijk van de schuld te incasseren. Niemand gelooft er echt in dat Griekeland alles terug kan betalen –dit was dan ook in de eerste plaats de reden dat Griekeland failliet ging-, maar gedurende vijf jaar probeert de Trojka alles op alles te zetten om al het geld dat Griekenland heeft te incasseren. Griekenland moest snijden in pensioenen, werkloosheidsuitkeringen en gezondheidszorg-uitgaven (alleen de Griekse oligarchie werd ongemoeid gelaten door de Trojka). Dit heeft de Griekse economie tot een val gebracht (het BBP daalde met 28%) en heeft geleid tot zelfmoorden, armoede en werkloosheid. Normaal gesproken krijgt alleen een oorlog dit voor elkaar.

De positie van de Trojka is volkomen vergelijkbaar met die van schuldverzamelaars. Ze hebben de schuld overgenomen van geldwoekeraars. Daarna bloedde de schuldnemer droog, de schuldnemer is sociaal, economisch en emotioneel vernietigd. Er is echter wel één verschil. In veel landen, waaronder Nederland, worden schuldnemers beperkt tot een bepaalde tijdspan (in Nederland drie jaar). In de Europese Monetaire Unie geldt dit niet. De Trojka dringt erop aan dat Griekenland in de uitgaven snijdt voor de komende generaties. Verder is het nodig om door te gaan met de uitverkoop van de overheidsactiva (in de volksmond privatisering genoemd). Wie koopt deze activa tegen lage prijzen? Exact dezelfde particuliere banken die uitgekocht werden door de Trojka. Dit is geen moral hazard meer, dit is pure oplichterij.