Interview met Lilianne Ploumen, voormalig Minister voor Buitenlandse Handel & Ontwikkelingssamenwerking

Lilianne Ploumen is een Nederlandse politica en zetelt namens de PvdA in de Tweede Kamer. In het kabinet-Rutte II was zij minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Als demissionair minister richtte zij begin 2017 het steunfonds She Decides op; een organisatie die staat voor wereldwijde veilige abortussen, seksuele voorlichting en kraamzorg.

U heeft Maatschappijgeschiedenis gestudeerd aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Wat is u het meest bijgebleven van die tijd en wat deed u toentertijd zoal naast het studeren?

Van mijn studie zijn vooral de lessen statistiek bijgebleven, omdat ik er destijds een enorme hekel aan had. Vandaag de dag kan zeggen dat ik in mijn werkende leven juist het meeste heb gehad aan wat ik tijdens die lessen heb geleerd. Ik had overigens maar twaalf uur college per week. Daarom had ik veel tijd om daarnaast andere dingen te doen en dat was ook nodig om mijn studie te kunnen bekostigen. Naast mijn studie heb ik vooral veel gewerkt. In de boekhandel, vakkenvullen in de supermarkt, aan de slag in een clubhuis en zo had ik verschillende bijbaantjes. Het was een tijd van hoge werkloosheid, dus toen ik een echte baan kon krijgen heb ik die met beide handen aangegrepen en ik ben daardoor ook later afgestudeerd.

In eerste instantie bent u lid geworden van GroenLinks, om later alsnog de overstap te maken naar de PvdA. Wat heeft u daartoe doen besluiten?

Ik woon al jaren in Amsterdam Nieuw-West. In die buurt waren ruim tien jaar geleden veel problemen met jongeren. Er werd rotzooi getrapt en mensen voelden zich onprettig in hun eigen buurt. Ik vond dat de PvdA daar meer oog voor had en met realistische oplossingen kwam waardoor de sfeer in de buurt verbeterde en jongeren naar school en aan het werk gingen. Daarom ben ik van partij gewisseld.

President Trump heeft vorig jaar het Amerikaanse hulpgeld geschrapt dat zou worden gebruikt om te helpen bij gezinsplanning, seksuele voorlichting, verstrekken van de pil en condooms en voor begeleiding bij bevallingen; zo’n 600 miljoen dollar. U heeft als antwoord hierop het fonds She Decides opgericht om het verlies aan gelden op te kunnen vangen. Onlangs heeft u hiervoor de Aletta Jacobs Prijs ontvangen. Welke doelen probeert u op dit moment te realiseren en wat zijn uw verwachtingen voor de komende tijd?

In het eerste jaar van SheDecides is 400mln euro opgehaald. Bij elkaar gebracht door organisaties, regeringen en een heleboel mensen die iets konden missen voor deze belangrijke beweging. Dat was een overweldigend succes. Maar met dit bedrag zijn we er natuurlijk nog niet, want de bezuiniging van Trump gaat om 600mln euro, ieder jaar. Dat betekent dat ook dit jaar weer opnieuw flink geld nodig is om  geboortezorg en seksuele voorlichting voor vrouwen en meisjes op peil te houden. Daar blijf ik mij dus voor inzetten.

“Er zijn nog zoveel mensen die in de knel zitten, het slachtoffer zijn van oorlog, geweld en misbruik. Ik kan geen keuze maken om één ding te veranderen.”

De spanningen in de wereld zijn de afgelopen maanden flink opgelopen. Kunt u ons vertellen wat u vindt van de toestand waarin de wereld zich op dit moment bevindt?

De onrustige situatie in Syrië, de dreigende taal in Noord-Korea, de lastige relatie met Rusland. De wereld om ons heen is onzeker en soms onveilig. Dat is op zich niet nieuw in de wereldgeschiedenis, maar ik zie toch een belangrijke verandering. Waar we altijd konden vertrouwen op onze bondgenoot, de Verenigde Staten, zien we nu dat juist een grote mate van onvoorspelbaarheid van de president van dat land komt. Dat maakt dat we meer dan eerder op elkaar zijn aangewezen in Europa en moeten samenwerken om de vrede en welvaart op ons continent, die niet vanzelfsprekend is, te behouden.

We horen in Nederland weinig over de burgeroorlog in Jemen. Vindt u dat Nederland verantwoordelijkheden heeft in dergelijke humanitaire crises?

De situatie voor de bevolking van Jemen is verschrikkelijk. De oorlog, die nu al jaren heeft geduurd, heeft al vele mensenlevens geëist en huizen verwoest. De hele internationale gemeenschap heeft een verantwoordelijkheid om dit tot een einde te brengen. Nederland heeft ook een belangrijke constructieve rol gespeeld in dit conflict. Tegen de uitdrukkelijke wil van een land als Saudi-Arabië in heeft Nederland keer op keer gepleit voor een onafhankelijk onderzoek naar de mensenrechtenschendingen in deze oorlog. Uiteindelijk is hiermee ingestemd, dat was echt geen vanzelfsprekendheid. Dit is een eerste, maar niet onbelangrijke stap om voor gerechtigheid te zorgen in deze oorlog.

Als u de mogelijkheid had om wereldwijd één ding te kunnen veranderen (probleem op te kunnen lossen), wat zou u dan veranderen en waarom?

Ik begrijp deze vraag goed, maar kan het echt niet beantwoorden. Er zijn nog zoveel mensen die in de knel zitten, het slachtoffer zijn van oorlog, geweld en misbruik. Ik kan geen keuze maken om één ding te veranderen.

Tot slot, wat zou u de huidige generatie studenten willen meegeven?

Maak plezier en maak je eigen keuzes. Dus denk vooral zelf na en vertrouw niet teveel op de adviezen van anderen.