Door Eefje van der Sanden, co-auteur van Faces Online
De Wat en de Waarom: Experimenteel Onderzoek
Het belangrijkste verschil tussen experimenteel onderzoek en andere vormen van onderzoek zit—niet geheel verrassend—in het proces van dataverzameling. Experimenten vereisen primaire data: gegevens die je zelf verzamelt. Daarentegen zijn veel scripties gebaseerd op secundaire data—datasets die al bestaan en opnieuw worden gebruikt voor analyse.
Terwijl de meeste studenten op zoek gaan naar bestaande datasets of verschillende bronnen combineren, draait experimenteel onderzoek om het verzamelen van reacties via zorgvuldig ontworpen manipulaties. Zoals de naam al aangeeft, staat het uitvoeren van experimenten centraal. Simpel gezegd: je manipuleert één (of twee—of als je durft, drie of meer) variabelen en observeert hoe mensen hierop reageren.
Het leukste onderdeel? Je kunt causale conclusies trekken. Dus: “Als ik dit doe, dan gebeurt dat”—in plaats van de meer voorzichtige correlaties in secundair onderzoek, waarbij je meestal hooguit kunt zeggen: “Als ik aan dit touwtje trek, gebeurt er misschien iets—maar zeker weten doen we het niet.” Dat is precies waarom ik van experimenten houd: als ze goed zijn uitgevoerd, kun je echte, meetbare effecten zien.
Een paar woorden over het woord manipulatie. De eerste keer dat ik dit hoorde in een onderzoekscontext, dacht ik ook dat het een beetje verdacht klonk. Maar in onderzoek betekent een manipulatie simpelweg dat je bewust iets verandert in je opzet. Stel, je wilt onderzoeken hoe mensen reageren op verschillende versies van een merkboodschap. Je kunt dan meerdere versies van hetzelfde bericht ontwerpen, die identiek zijn behalve in de bewoording. De ene groep ziet versie A, de andere groep versie B. Vervolgens meet je hun reactie, bijvoorbeeld in termen van merkvertrouwen of merkcredibiliteit. En voilà, je hebt het effect van boodschapframing getest. Leuk toch?
Een reden waarom ik persoonlijk de voorkeur geef aan experimenten, is dat het opschonen en analyseren van de data vaak eenvoudiger is dan bij andere vormen van onderzoek. Opschonen houdt meestal in dat je onvolledige of opvallende antwoorden (zoals dezelfde optie steeds aanklikken) verwijdert. Analyse bestaat vaak uit het toetsen van aannames—zoals homoskedasticiteit—en het uitvoeren van relatief simpele tests, zoals ANOVA’s of t-toetsen. That’s it.
Tips voor een Succesvolle Experimentele Scriptie
Ben je enthousiast geworden over het idee om een experimentele scriptie te schrijven? Hier zijn een paar belangrijke tips op basis van mijn eigen ervaring:
1. Doe het Voorwerk
Als je maar één ding onthoudt uit dit artikel, laat het dan dit zijn: voorbereiding is alles. Je zult veel tijd moeten investeren in het ontwerpen van je experiment, het meerdere keren testen, feedback vragen en je manipulaties verfijnen. Bij secundair onderzoek kun je meestal nog iets aanpassen in je code en de analyse opnieuw draaien. Maar bij experimenten geldt: zodra de data binnen is, ligt alles vast. Je kunt dan geen slechte vraag of onduidelijke manipulatie meer aanpassen. Zorg er dus voor dat je experiment helemaal klaar is voordat je begint met het verzamelen van reacties.
2. Pre-test, Pre-test, Pre-test
Zodra je je manipulaties en vragen hebt ontworpen, is het tijd om ze te valideren. Een pre-test helpt je te controleren of je manipulaties werken zoals bedoeld, en of je meetinstrumenten geldig zijn. Stel, je meet merkvertrouwen en gebruikt daarvoor meerdere vragen (ook wel items genoemd). Met een pre-test kun je controleren of deze items onderling samenhangen—iets wat je kunt doen via een betrouwbaarheidstoets.
Misschien vraag je je af of zo’n pre-test echt nodig is. Technisch gezien niet. Maar als je een solide, geloofwaardig experiment wilt uitvoeren dat meet wat het moet meten, dan is het antwoord volmondig: ja. Er is geen makkelijke weg. Dit is geen secundair onderzoek—je moet het werk erin stoppen.
3. Werven is Werk
Laten we het hebben over het verzamelen van voldoende reacties. Je denkt misschien: 150 mensen je enquête laten invullen, dat moet lukken. En misschien is dat ook zo. Maar wat als je er 300 nodig hebt? Dan wordt het een ander verhaal.
Hier is de harde realiteit: mensen zijn druk. Zelfs vrienden en kennissen hebben vaak weinig zin om zeven minuten van hun dag te besteden aan het helpen van een vage kennis met afstuderen. En zeker die klasgenoot van drie jaar geleden niet. Wat kun je dan doen?
- Post op LinkedIn om een breder publiek te bereiken.
- Neem de tijd, bij voorkeur een maand, om reacties te verzamelen. Ik had ooit maar vijf dagen. Doe dat niet.
- Gebruik enquête-uitwisselplatforms. Daar vul je elkaars enquêtes in: je bouwt punten op door andermans onderzoeken in te vullen, die je daarna kunt inzetten voor jouw eigen responsen. Begin hier dus op tijd mee, zodat je al krediet hebt opgebouwd vóór je jouw eigen survey live zet.
Het is niet makkelijk, maar met wat creativiteit en doorzettingsvermogen lukt het echt wel.
Tot Slot
Heeft dit artikel je enthousiast gemaakt over een experimentele scriptie? Voel je vrij om contact met me op te nemen via e.j.m.vdrsanden@tilburguniversity.edu.
En als je nog twijfelt: als je bereid bent om vooraf tijd te investeren en je creatief wilt uitleven in het ontwerpen van je onderzoek, go for it. Experimenteel onderzoek is niet alleen leerzaam, het is ook ontzettend leuk—en misschien zelfs een beetje verslavend.
