“Balans tussen Winst en Waarden: Dela’s Verantwoorde Beleggingsfilosofie”, interview met Frank Eizinga – CIO bij Dela

Dela -de uitvaartverzekeraar en -verzorger- heeft een unieke benadering als het gaat om beleggen. In plaats van puur winstgedreven beslissingen, richt Dela zich op het creëren van waarde voor haar leden en het maken van duurzame, verantwoorde keuzes. In dit interview deelt Frank Eizinga, Chief Investment Officer, zijn inzichten over hoe Dela’s sociale missie de beleggingsstrategie beïnvloedt. Van het kiezen van asset managers tot het vinden van de balans tussen rendement en duurzaamheid en alles daar tussen, gedreven door nieuwsgierigheid. Het resultaat is een boeiende blik op hoe beleggen niet alleen gaat over cijfers, maar ook over waarden en visie op de lange termijn.

 “Van werktuigbouwkunde naar beleggen: een onverwachte weg”

Frank Eizinga vertelt dat zijn professionele loopbaan begon in een andere richting dan waar hij uiteindelijk is beland. “Ik heb werktuigbouwkunde gestudeerd, eigenlijk totaal iets anders,” begint hij. “Maar tijdens mijn studie begon ik steeds meer geïnteresseerd te raken in statistiek en in de financiële markten. Opties trokken me enorm aan; ik begon zelf boeken te lezen, ging handelen, en dacht op een gegeven moment: hier wil ik toch meer van weten. Een omweg via een CFA, en nu zijn we hier.”

Deze interesse in opties, een relatief onbekend terrein destijds, bracht hem in de wereld van beleggen. Hij startte als marketmaker. “Dat was een enorme stap, maar wel een die goed voelde, omdat ik mezelf uitdaagde in iets wat ik echt interessant vond.” Frank werkte later bij Simon Cohen en Petercam, waar hij zich bezighield met vermogensbeheer -voor vermogende particulieren- en leerde om te gaan met lange termijn beleggingen in grotere portefeuilles.

Uiteindelijk vond hij zijn plek bij Dela in 2011. “Ik begon hier als portfolio manager, verantwoordelijk voor aandelen en obligatiemandaten. Sinds 2014 heb ik de verantwoordelijkheid over de gehele portefeuille. Het mooie aan Dela is dat het niet alleen om geld verdienen gaat; we hebben een sociale missie.” Deze sociale inslag van het bedrijf sprak hem direct aan. Dela’s oorsprong gaat terug naar de jaren 30, toen een groep mensen uit Eindhoven geld inzamelde om waardige uitvaarten mogelijk te maken voor mensen die dat zelf niet konden betalen. “Die cultuur is blijven bestaan. We zijn een coöperatie, geen beursgenoteerd bedrijf, en de winst vloeit terug naar onze leden, niet naar externe aandeelhouders. Dat geeft een ander gevoel aan het werk dat we doen.”

 “Bij Dela draait het niet alleen om rendement”

Wat Dela volgens hem echt anders maakt, is de missie gedreven aanpak. “Bij Dela draait het niet om zo veel mogelijk winst voor aandeelhouders. De mensen die bij ons een verzekering hebben afgesloten, zijn de eigenaren van het bedrijf want het is een coöperatie. Wij werken voor hen, en dat brengt een andere verantwoordelijkheid met zich mee.” Hij legt uit dat de winst uit beleggingen direct terugvloeit naar de poliswaarde van de leden. “Hoe meer rendement wij behalen, hoe lager de premies uiteindelijk kunnen zijn voor onze leden. Dat is ons doel.”

Frank benadrukt dat dit unieke model invloed heeft op de cultuur binnen Dela. “Er werken bij Dela zo’n 2500 mensen, waarvan het grootste deel in uitvaartcentra en crematoria. Wij zijn een kleine vermogensbeheerafdeling binnen een groot bedrijf dat vooral gericht is op maatschappelijke impact. Daardoor voelen wij ons soms wel een beetje de vreemde eend in de bijt. Ons team van tien personen -een klein groepje- is wél meer resultaat gedreven. Dat moet ook: een portfolio van 9 miljard betekent bijna een miljard de man dat geïnvesteerd dient te worden.” Het feit dat Dela niet afhankelijk is van externe investeerders geeft hen ook een zekere vrijheid. “Het is geen beursgenoteerd bedrijf, en dat geeft rust. We kunnen keuzes maken die misschien op korte termijn niet direct rendement opleveren, maar die wel bijdragen aan de lange termijndoelen van het bedrijf en onze leden.”

Top-down: 80% van het rendement wordt gegenereerd uit de allocatiebeslissingen

Dela hanteert een een bepaalde structuur voor de beleggingen, waarbij duidelijke richtlijnen en processen gevolgd worden. “Onze beleggingskeuzes beginnen altijd top-down,” legt Frank uit. “Eerst heb je de allocatie; daar bepalen we hoeveel we beleggen in de hoofdcategoriën zoals aandelen en obligaties. Het tweede niveau gaat daar dieper op in: binnen die categorieën, binnen welke regio’s investeren we, en in welke sectoren? Een voorbeeld: beleggen we in winkels, woningen of een andere sector?” Frank vervolgt: “Het laatste niveau is de selectie zelf; welk pand of aandeel beleggen we dan in? Die laatste stap, dat is heel bewerkelijk. Omdat Dela wereldwijd belegt, wordt een groot deel van de selectie uitbesteed aan gespecialiseerde partijen.”

“Ik kan niet zelf overal in thuis zijn; dat zou betekenen dat ik een team van honderden mensen nodig zou hebben. Dus wij richten ons op de grote lijnen en besteden de detailselectie uit. Tachtig procent van het risico-rendement vloeit uit de allocatiebeslissingen.” Die andere 20 procent is in de essentie stockpicking, en besteedt Dela uit aan externe partijen die daar een team van specialisten op kunnen zetten.

 “Onze aanpak bij het selecteren van asset managers”

Het kiezen van assetmanagers -die vervolgens de individuele investeringen uitkiezen- gaat volgens een gedetailleerd process. Dela volgt een strikt gestructureerde beleggingsmethodiek die wordt omschreven volgens de ‘acht P’s’. Frank begint zijn verhaal lachend: “Het waren ooit vijf P’s, maar het zijn er inmiddels acht. Die acht criteria geven richting aan de selectie en het beheer van Dela’s portefeuille.”

Parent: “Je begint bij het bedrijf zelf, de ‘parent’. Wat voor soort bedrijf is het, en hoe is de cultuur? Sommige bedrijven sluiten we direct uit omdat hun cultuur niet past bij die van ons.”

Philosophy: “De filosofie moet passen bij onze manier van denken over beleggen. Als wij in een bepaalde markt geloven in een fundamenteel bottom-up benadering, dan past een manager die alleen een top-down macro-strategie hanteert niet bij ons.”

Process: “Het proces zelf is ook belangrijk. Hoe werkt het proces in de praktijk? Soms beweert een partij een bottom-up benadering te hebben, maar uiteindelijk blijkt dat ze vooral top-down werken.”

Portfolio: De volgende stap is het analyseren van de portefeuille. “Dit is het harde bewijs. Soms zegt een partij dat ze een geconcentreerde portefeuille hebben, maar blijkt dat ze in werkelijkheid 1000 namen in de portefeuille hebben. Dat is een red-flag.”

Performance: “We kijken uiteraard ook naar de performance, maar we letten vooral op consistentie. Je kunt mooi gemiddelde cijfers hebben, maar het rendement moet passen bij het proces en de strategie die een partij hanteert. We kijken heel diep en proberen de resultaten te verifiëren. Een soort van mozaïek: klopt dat wat gerapporteerd wordt met de uiteindelijke resultaten? Als ik de resultaten niet kan verifiëren of herleiden, dan geloof ik het niet.” Ten grondslag ligt transparantie: “Als we niet de data hebben om het in eerste instantie te kunnen verifiëren, dan ligt die partij eruit.”

People: Het belang van het team kan niet genoeg worden benadrukt. “Het draait uiteindelijk om de mensen die het werk doen. Soms zie je dat sterke teams uit elkaar gaan, of dat belangrijke mensen vertrekken. Een trackrecord is verbonden aan een groep personen. Vertrekken meerdere personen, dan is het trackrecord niet meer valide.”

Prijs: “De prijs van de dienstverlening is uiteraard ook een factor. Wel is het zo dat eerst alle andere onderdelen moeten kloppen; dan pas kijken we of de prijs reëel is.” Bij de vraag of die eerste prijs reeël is, krijgen we een duidelijk antwoord: “Nee, die is vaak astronomisch hoog. Als dat eerste openingsbedrag echt te hoog is dan is dat al een red flag, vaak gaan we dan al niet door naar de volgende ronde met die partij. Maar meestal gaan de tarieven wel snel de goede richting op. We hebben een vrij goed beeld van wat we voor vermogensbeheer diensten zouden moeten betalen. En uiteindelijk is het ook onze plicht om onze kosten zo laag mogelijk te houden. Hoe lager de kosten, hoe beter het resultaat voor onze leden.”

Planet: Ten slotte speelt duurzaamheid een rol, wat past bij Dela’s langetermijnvisie. “We willen zien dat een partij zich bezighoudt met duurzaamheid en zelf ook nadenkt over de impact van hun beslissingen op de lange termijn. We hebben een investeringshorizon van 42 jaar. De houdbaarheid van het portfolio op de lange termijn speelt dus een grote rol. Het is een van de kernwaarden van Dela.”

“De uitdaging van ESG: Balans vinden tussen rendement en duurzaamheid”

Dela neemt duurzaamheid serieus in haar beleggingsbeleid, maar dat brengt ook uitdagingen met zich mee. Frank legt uit dat het belangrijk is om een balans te vinden tussen de duurzame doelen en het behalen van rendementen voor de leden. “We beleggen voor de lange termijn en nemen duurzaamheid mee, want we willen niet alleen een waardige uitvaart verzekeren, maar ook in een leefbare wereld blijven.” Toch geeft hij aan dat duurzaamheid soms moeilijk te rijmen is met winstgevendheid, vooral op de korte termijn. “We leven nu nog altijd in een fossiele economie. Als je te snel alles uitsluit wat nog niet duurzaam is, mis je rendement.” Frank wijst op de stijgende olieprijzen in 2022, een situatie waarin duurzame energiebedrijven het moeilijker hadden en bedrijven in de fossiele energie het erg goed deden. “We willen natuurlijk uiteindelijk van fossiele energie af, maar dat kan niet van de ene op de andere dag.” Frank vult aan: “Als je te strikt bent in het uitsluiten van bepaalde sectoren, dan loop je rendement mis. Bovendien worden de risicofactoren anders. Hoe meer je uitsluit, hoe kleiner de vijver waarin je kunt vissen. Onze portefeuille moet een zekere diversificatie behouden, anders wordt het risico te groot.” Hij beschrijft de keuze als een spanningsveld tussen impact maken en financiële doelen halen. “Natuurlijk is duurzaam beleggen belangrijk, maar je moet ook realistisch blijven. Onze leden verwachten een betaalbare uitvaart en daarme een goed rendement, maar we willen ook bijdragen aan een betere wereld voor de volgende generatie.”

Engagement versus uitsluiting: “Samen kom je verder”

Engagement en uitsluiting zijn twee verschillende benaderingen die beleggers gebruiken bij het integreren van ESG-criteria (Environmental, Social, and Governance) in hun beleggingsbeslissingen: bij engagement gaan beleggers actief in gesprek met bedrijven om duurzame veranderingen te stimuleren, terwijl bij uitsluiting bedrijven die niet voldoen aan bepaalde ESG-standaarden simpelweg worden uitgesloten van de portefeuille.

Dela heeft veel bedrijven en landen uitgesloten maar kiest er ook vaak voor om niet zomaar te desinvesteren, maar om te blijven investeren met engagement als uitgangspunt. “Je kunt natuurlijk zeggen: ‘We verkopen onze aandelen in sectoren die niet voldoen aan onze duurzaamheidscriteria.’ Maar ja, als ik mijn aandelen verkoop, dan koopt een ander ze gewoon weer. De wereld verandert daar niet van. Engagement is voor ons dus vaak een betere optie. Door aandeelhouder te blijven, kunnen we invloed uitoefenen. Een combinatie van stemmen, engagement en uitsluiting biedt de meeste impact”. Frank vervolgt: “Met een team van tien man hebben we niet de tijd om met ieder bedrijf in gesprek te gaan. We hebben samen met Columbia Threadneedle ons stembeleid opgesteld. Columbia Threadneedle stemt conform dit beleid op aandeelhoudersvergaderingen en zo proberen we bedrijven aan te moedigen om hun duurzaamheidsbeleid te verbeteren. Onze krachten, gebundeld met die van Columbia Threadneedle, brengen ons echt verder.”

“Gokken? Niet bij Dela”

We vragen Frank naar de vermogensallocatie, wat verwijst naar de verdeling van investeringen over verschillende beleggingscategorieën, zoals aandelen, obligaties en vastgoed, Infrastructuur, Land- en Bosbouw, om het risico en rendement in een portefeuille te optimaliseren. Frank vertelt: “Bij Dela hebben we tien procent in staatsobligaties. Dat is relatief weinig vergeleken met andere verzekeraars.” Frank vult aan: “Private equity is een containerbegrip. De focus op real assets, is eigenlijk ook private equity. Klinkt misschien wat minder spannend, maar het is wel heel interessant.”

Speculatieve beleggingen zoals cryptomunten en venture capital komen niet voor in de portefeuille van Dela. “Wij doen niet aan gokken,” zegt hij resoluut. Hij ziet crypto bijvoorbeeld niet als een belegging, maar als speculatie. “Crypto is voor ons geen belegging, je zou het kunnen zien als een vreemde valuta. Er zit geen onderliggende waarde in en creert geen kasstromen. Een dollar of een euro is kwetsbaar, maar daar zit nog een overheid achter die belastingen kan heffen. Bij crypto heb je alleen een afspraak tussen mensen, en weinig om dat te redden. Dat is gewoon te riskant voor ons.” Hij voegt eraan toe: “Ik zeg niet dat crypto geen waarde kan hebben in specifieke situaties, zoals in landen waar de lokale valuta onbetrouwbaar is. Als er geen vertrouwen is in een valuta, wordt er gezocht naar alternatieven. Maar voor Dela, met onze lange termijn visie en ons maatschappelijke doel, past dit gewoon niet in het beleid. Wij willen stabiliteit en duurzaamheid, niet speculatie.”

En hoe zit het met goud? “Goud kan als diversificatie iets toevoegen, maar het kost geld om uit de grond te halen, en opslaan is ook niet gratis. Maar cashflows? Nee, dat levert het niet op.”

Frank vertelt ook kort iets over het gebruik van AI. “AI zie ik persoonlijk als een kans bijvoorbeeld bij het ordenen van data. Een pdf uitlezen, dat kan wel handig zijn. Maar echt diepgaande analyses, daar zijn we nog mee bezig. Je ziet wel dat vermogensbeheerders hier al veel mee bezig zijn. In de praktijk is het vaak toch gecompliceerder dan de theorie.”

“Het is terecht dat de wild-west stories nu wat gebondener zijn”

Frank vertelt met een lach: “Jaren geleden hadden we wilde feesten. Feestjes op een boot, soms met een sterren kok erbij. Zoals in die Wall Street films, maar dan minder heftig. In films wordt er toch een schepje bovenop gedaan. Maar de hele sector is nu veel ingetogener, uitspattingen kunnen echt niet meer.” Verhalen zijn vaak over de top, hetzelfde stelt Frank met betrekking tot investeringen: “Niets verliezen is ook vaak veel waard, zeker in een crisis. Je moet bang zijn als iedereen enthousiast wordt, zoals voor de crisis van 2008. Tijdens een crisis is iedereen bang, vaak schiet het dan te ver door. Als iedereen bang is, is het tijd om langzaam terug te komen.” Hij vult aan: “Soms kun je flink besparen door juist niet ergens in te investeren. Neem een staatsobligatie, die zijn ook niet altijd veilig, al denkt men vaak van wel. Door er zo min mogelijk in te investeren in de crisis van 2022, hebben we juist op veilig gespeeld. Na jaren krijg je inderdaad wel geld terug, maar wat als er tegen die tijd hoge inflatie is geweest? Dan ben je de waarde kwijt. ”

“Balans in een team is key”

Eerder schemerde het al door dat de rol van de mensen in het belegginsteam belangrijk is. “Je wil een bepaalde verhouding binnen een team hebben. Een combinatie van de risk-takers en mensen die eerder op veilig spelen. Dan worden er weloverwogen beslissingen genomen. Heb je teveel risk-takers, dan worden er beslissingen genomen die vaak te dominant zijn. Andersom geldt het dat er juist geen beslissingen worden genomen.”

“Het belang van nieuwsgierigheid en grondigheid”

Frank benadrukt dat nieuwsgierigheid een belangrijke eigenschap is in de beleggingswereld, vooral als het gaat om het maken van verantwoorde keuzes. “Je moet altijd nieuwsgierig blijven. Doe je huiswerk en stel vragen. Het is belangrijk om altijd verder te willen leren en niet te snel tevreden te zijn met wat je weet.” Volgens hem is het essentieel om diepgravend onderzoek te doen in plaats van te vertrouwen op oppervlakkige kennis. Frank neemt als standpunt: “Als je echt geïnteresseerd bent, dan gaat het je makkelijker af. Dat is de échte les.”

Dit principe komt terug in zijn aanpak voor de financiële crisis van 2008, toen hij de Amerikaanse hypotheekmarkt zag exploderen. “In 2007 zag ik dat er hypotheken verstrekt werden aan mensen zonder inkomen of bezittingen – het was absurd. Toen ben ik mijn posities af gaan bouwen, want ik wilde niet vastzitten in iets wat ik niet kon verantwoorden.” Hij benadrukt dat je als belegger soms moet durven zeggen: ‘ik begrijp het niet, dus ik doe het niet.’ Het niet begrijpen is geen schande. Iets doen zonder het te begrijpen, dat is wel een schande. Een wijze les.

Frank’s laatste advies: “Beleggen gaat uiteindelijk om rendement, en om het nemen van de juiste beslissingen. Soms is de beste beslissing om iets niet te doen. En als je iets niet vertrouwt of niet begrijpt, blijf er dan van weg.” Met een glimlach sluit hij af: “Je werk is een groot deel van je tijd, dus het moet wel iets zijn waar je achter staat en wat je voldoening geeft. In de basis moet je het leuk vinden, en nieuwsgierig zijn om te leren hoe het écht zit.