Interview met Marc Jansen, Manager BOM Brabant Ventures

BOM Brabant Ventures is zowel een ontwikkelingsmaatschappij als venture capital investeerder gevestigd in Tilburg. BOM zet zich in voor het duurzaam versterken van de Brabantse economie. Hoe ziet een baan in venture capital eruit? Staat maatschappelijk verantwoord ondernemen financieel succes in de weg? Wij vroegen het Marc Jansen, manager bij BOM Brabant Ventures.

Marc, kunt u iets vertellen over uw studententijd en carrière?

Na de middelbare school ben ik Informatica gaan studeren in Eindhoven. Informatica was uiteindelijk niet helemaal mijn ding en ik ben toen naar Tilburg gekomen om Economie te studeren. Ik kwam er achter dat ik eigenlijk alle economische richtingen interessant vond, maar dat ik het meeste affiniteit had met technische cijfermatige vakken. Na vijf jaar heb ik mijn Master in Finance afgerond door middel van een afstudeerstage bij KPN over valuta risico’s. Naast mijn studie heb ik veel nevenactiviteiten vervult bij AIESEC, waar ik o.a. voorzitter ben geweest. Als voorzitter heb ik veel (internationale) ervaring opgedaan, door bijvoorbeeld het bijwonen van congressen in het buitenland. Om zaken te bekostigen heb ik daarbij veel in een café gewerkt.

Toen ik de masteropleiding had afgerond ben ik één jaar als reserve officier in dienst geweest. Daarna heb ik besloten te gaan werken bij ABN AMRO waar ik, na een jaar als concerntrainee, gestart ben als adviseur van het MKB. Ik heb hiervoor gekozen omdat je bij een bank niet één, maar veel verschillende bedrijven van dichtbij meemaakt. Binnen de ABN AMRO heb ik veel verschillende functies gehad, meestal als leidinggevende. Doordat ik iedere paar jaar een andere functie had bleef ik mezelf ontwikkelen.

Toen Ik hoofd Finance voor Zuid Nederland was werd ABN AMRO in delen verkocht aan drie banken. Als gevolg van de fusie in Nederland met Fortis, later genationaliseerd tijdens de kredietcrisis, werd op last van de Europese Commissie een deel afgesplitst. Het afgesplitste deel werd gekocht door Deutsche Bank. Bij Deutsche bank heb ik onder andere gewerkt als hoofd Credit Risk MKB. De bancaire sector bleef na de crisis echter krimpen, dus ging ik mij oriënteren op andere mogelijkheden waarbij ik weer andere ervaringen kon opdoen. Al snel in dit proces van heroriëntatie werd ik opgebeld door een oud ABN AMRO collega, de directeur van het toenmalige BOM Capital. Vanuit de Essent-gelden kwam er een groot bedrag beschikbaar dat geïnvesteerd zou moeten gaan worden in innovatie ondernemingen. Hiervoor diende toen twee teams te worden gebouwd. Zo ben ik daar gestart om het LifeTech team op te bouwen.

Wat doet BOM precies?

Binnen BOM zijn er drie klantgroepen waar drie groepen medewerkers omheen georganiseerd zijn. Het eerste team, BOM Foreign Investments, richt zich op het aantrekken van (innovatieve) buitenlandse bedrijven naar Brabant. Het assemblage- en distributiecentrum van Tesla dat gevestigd is in Tilburg is een mooi voorbeeld van een succesverhaal van dit team. Ook helpt dit team Brabantse ondernemers aan internationale contacten om bijvoorbeeld hun afzetgebied te vergroten. Ten tweede hebben we een energiefonds, waar geïnvesteerd word in ontwikkeling en stimulering van duurzame energieprojecten. Tot slot hebben we BOM Brabant Ventures, waar de focus ligt op het stimuleren en ontwikkelen van bedrijven in Brabant door onder andere het verstrekken van kennis, een netwerk, kapitaal en coaching.

”Bij ons is economisch rendement slechts éen van de beoordelingscriteria voor onze investeringen.”

BOM Brabant Ventures investeert in (beginnende) innovatieve en technologische bedrijven/projecten. In 2014 heeft BOM ruim €200 miljoen ontvangen van de provincie ter bevordering van het Brabantse bedrijfsleven.

Wat is het verschil tussen BOM Brabant Ventures en andere geldverstrekkers?

BOM investeert vooral in bedrijven die zich in de Idee, Start up en Scale up fase bevinden door vaak een equity positie te nemen in de onderneming. Aangezien deze bedrijven enorm jong zijn, zit er veel risico in deze investeringen. Banken voorzien deze bedrijven maar in zeer beperkte mate van krediet. Voor veel venture capital  investeerders is de financieringsbehoefte van deze bedrijven meestal te klein, aangezien de kosten voor een kleine investering vaak niet veel lager zijn dan een grote investering (je moet bijvoorbeeld altijd due dilligence doen, ongeacht de grote van investering). Deze jonge bedrijven zijn vaak voor (een deel van) de financiering afhankelijk van venture capital. Slechts één op de tien projecten/bedrijven waar wij in investeren wordt écht een groot succes. Dit risico wordt gereflecteerd in onze hoge disconteringsvoet van 25 tot 60%. BOM werkt nauw samen met andere investeerders en investeert alleen als andere partijen ook een deel van de financiering voor hun rekening neemt. Gelukkig is een deel van die andere 10 ook succesvol maar vaak gaat het toch langzamer en is het benodigde geld twee keer zo groot waardoor financiële rendementen beperkter zijn.

Daarnaast ligt de focus bij andere geldverstrekkers vrijwel altijd op het maken van winst. Bij ons is economisch rendement slechts éen van de beoordelingscriteria voor onze investeringen. Wij kijken naar de duurzaamheid van het project, duurzaamheid van het uitvoerende bedrijf, de economische impact op Brabant en hoe belangrijk de investering is voor het totale ecosysteem. Bedrijven die alleen voldoen aan een hoog potentieel rendement financieren wij niet. Wel is het belangrijk te zeggen dat bedrijven die een groot sociaal maatschappelijk rendement hebben maar geen vooruitzicht hebben op winst niet sustainable zijn voor langer termijn, en dus ook geen investering van ons ontvangen. Het gaat om de balans.

Hoe komt BOM Brabant Ventures aan de investeringsaanvragen?

De expertisegebieden van mijn collega’s binnen BOM zijn erg divers. Zo hebben we medewerkers met onder andere een moleculair biologische, natuurkundige, technische, juridische en een economische achtergrond. Doordat er veel verschillende achtergronden vertegenwoordigt zijn binnen BOM weten we van veel vakgebieden wat er speelt. We gaan veelal actief opzoek naar duurzame bedrijven/projecten waar we mogelijk in willen investeren.

Van de totale hoeveelheid aanvragen/investment cases die we bekijken, zo’n 500 per jaar, blijven er ongeveer 20 over waar we daadwerkelijk in investeren. Nog eens 60 bedrijven kunnen wij per jaar ondersteunen met coaching of het helpen aan contacten/financiering elders.

Heeft u een voorbeeld van een succesverhaal waar jullie bij betrokken zijn geweest?

Twee van onze mooiste succesverhalen zijn Acerta Pharma en Protix Biosystems. Acerta Pharma, een farmaceutisch bedrijf dat medicijnen produceert ter bestrijding van kanker, heeft in een vroeg stadium van het bedrijf een investering gekregen van BOM. De ontwikkeling van het medicijn verloopt spoedig en inmiddels heeft het Brits-Zweedse AstraZeneca een belang in Acerta genomen van 55% voor 4 miljard dollar (en een extra , maximaal,  3 miljard als het medicijn straks ook daadwerkelijk verkocht mag worden). Alhoewel ons aandeel in het bedrijf door nieuwe financieringsronden in de loop der jaren is verwatert, hebben we een zeer mooie return gemaakt. Hierbij was het van belang dat de initiële investering juist vanwege een goede partner in het consortium, BGV, mogelijk gemaakt is. Een financieel succesvolle investering gaat mooi hand in hand in dit geval met een potentieel enorm maatschappelijke impact. Een exit ter waarde van 7 miljard is natuurlijk wel écht de uitzondering.

”Bedrijven die een groot sociaal maatschappelijk rendement hebben maar geen vooruitzicht hebben op winst niet sustainable zijn voor langer termijn.”

Protix Biosystems is een bedrijf dat duurzame eiwitten ontwikkelt die dienen als alternatieve voedingsbron in de veeteelt. Verschillende insecten, waaronder de zwarte soldatenvlieg, zetten organische afvalstromen om in eiwitten. De voedingswaarde van insecten wordt steeds meer gezien als een mogelijke oplossing voor de dreigende voedseltekorten. Dit Brabantse bedrijf is op dit moment bezig om tientallen miljoenen te investeren in nieuwbouw in Bergen op Zoom om een nieuwe vestiging te openen. Dit levert mogelijk zo’n 80 banen op in die regio!

Wat zou u de huidige studenten willen adviseren?

Mijn eerste advies: ga op zoek naar een bedrijf dat bij je past middels bijvoorbeeld het volgen van business courses. Dan zie je een stuk meer dan bij bijvoorbeeld een inhouseday. Doe altijd je best. Wellicht dat vakken nu minder interessant lijken, maar later krijg je past echt feeling met wat je geleerd hebt in de collegebanken.

Het allerbelangrijkste is wel dat je iets doet wat je leuk vind, waar je energie van krijgt. Binnen elke baan zitten wel zaken die je minder leuk vindt, maar merendeel zou leuk en uitdagend moeten zijn. Met de huidige krappe arbeidsmarkt, voor afgestudeerde met een wo opleiding, kun je gemakkelijk aan je werkgever vragen of ze misschien iets anders voor je hebben als je het niet naar je zin hebt. En zoek anders naar een andere baan.

Maar ook na het vinden van een passende baan zal je gemotiveerd moeten blijven. Doe cursussen en ontwikkel je kwaliteiten. Blijf up to date in je vakgebied en lees het FD of The Economist. Blijf opleidingen volgen. Zelf heb ik courses aan Amsterdam Institute of Finance, Insead en Saïd Business School in Oxford kunnen volgen. Naast bovenstaande tips zou ik juist aan studenten willen meegeven; een gezonde geest huist in een gezond lichaam!