Jort Kelder, about the Euro

In this article Jort Kelder answers six questions about the euro. He talks about the ‘Big reset’, the future and the possible end of our currency. The Dutch version is published first, please scroll down for the English version.

Wat is er voor nodig om de euro tot een succes te maken?
Economieën die convergeren en regeringen die economisch, fiscaal en sociaal beleid afstemmen. Ofwel: een verdergaande integratie van Europa. Politici dromen daar van, maar durven het hun electoraat niet direct te vertellen. Op zichzelf klinkt dat reuze gezellig en idealistisch. Integratie en samenwerking, iets waar je nauwelijks tegen kunt zijn. Maar tegelijkertijd is het, helaas, ook peilloos naïef. De Duitse economie zit anders in elkaar dan de Griekse, en de Nederlandse anders dan de Italiaanse. Het is alsof je twee langs elkaar scheurende continentale platen aan elkaar plakt met een Prittstift; dat houdt nooit. En als het nu alleen maar een cijfertjesprobleem was, maar het is veeleer een culturele kloof die ons scheidt. Dat lijm je nooit in één generatie. Wie dat forceert riskeert eerder het tegendeel van een unie, namelijk oorlog.

Hoe zou u Europa inrichten?
Dat klinkt op zichzelf al dirigistisch, alsof een hand van boven dat eventjes kan doen. Zo denkt Brussel, maar zo werkt het natuurlijk nauwelijks. Naties en culturen die zich in honderden zo niet duizenden jaren hebben gevormd, kun je niet met een Brussels dictaat doorhalen. Daarmee ontken je de geschiedenis en de cultuur van landen en volkeren. Maar als je al vasthoudt aan de huidige Europese Unie, dan zou ik zorgen voor zo weinig mogelijk handelsbarrières en op grensoverschrijdende terreinen als milieubeleid en defensie intensief trachten af te stemmen.

Wat is voor dat Europa het beste voor haar positie in de wereld?
De gedachte is dat er tegenover het Dollar- en zich vormende Aziatische blok ook een Europese munt zou moeten staan. Voor grote ondernemingen is het handig, een munt, maar voor het overige lijkt het effect mij zwaar overdreven. De meest welvarende economieën en best gerunde landen van nu – Singapore, Noorwegen en Zwitserland – koesteren hun soevereiniteit. Nu snap ik ook wel dat Noorwegen een Koeweit aan de Noordzee is, Singapore het tussenstation naar China en Zwitserland een enclave in Europa die zich langzaam conformeert aan EU-beleid. Maar voorlopig hoeven die landen zich nog niet met hun plasje bij Frau Merkel te melden. Ze zijn soeverein en danken God dat ze niet in een muntunie met ons zitten. Wat zou het ze opleveren? Helemaal niets. Nu kopiëren ze gewoon Europese standaarden, maar betalen niet mee aan het wanbestuur in de Eurozone.

Waarom denkt u dat de euro in werkelijkheid is ontstaan?
Dat is heel simpel en volledig gedocumenteerd: een uitruil tussen Duitsland en Frankrijk. Jullie je eenwording, zei Mitterrand tegen Kohl, dan wij de munt die Duitsland inkapselt. De D-mark verdween en de Latijnse bestuurscultuur werd geïncorporeerd in een nieuwe munt, zeker sinds Draghi (Italiaan, ex-Goldman Sachs) de ECB misbruikt voor meer dan monetair beleid. De rentes daalden en de politici voelden zich vrij tegen de klippen op geld te gaan lenen. Dat spelletje potverteren is deze eeuw tegen z’n grenzen aangelopen, waarna de centrale bankiers het lapmiddel van de geldpers inzetten. De ministers van financiën vinden dat helemaal prima, want de rente op de staatsschuld is inmiddels negatief. Een extra stimulans om niet te hervormen en nog meer te lenen. Dit gedrag tendeert naar een eindspel, onherroepelijk, waarbij schulden weggestreept gaan worden. Wie dat gaat betalen is volstrekt duidelijk: wij. Nederland heeft meer dan 1000 miljard in een spaarpot voor pensioenen en nog eens zo’n 300 miljard liquide spaargeld bij particulieren. Door de kunstmatig lage rentes in combinatie met spaarbelastingen – 4% fictief rendement, box 3 – rendeert dat geld niet meer. Omdat de geldpersen op volle toeren draaien komt er misschien nog eens inflatie, zodat in feite ons vermogen verdampt. Tel daar bij op dat politici zullen trachten om de (zuid) Europese schulden op te kopen en te ‘mutualiseren’, dus gemeenschappelijk te maken, en je ontwaart een enorme publiek gelegitimeerde roof. Alleen beseffen weinigen dat maar en praten bankiers en economen eromheen omdat het op korte termijn papieren voordelen lijkt te bieden en de hoop op economische groei voedt.   Alleen al door het te schrijven word ik onpasselijk, omdat het allemaal niets met solidariteit of rechtvaardigheid vandoen heeft maar alles met wanbeleid van opportunistische politici en centrale bankiers. Er komt een enorme welvaartsverschuiving van Noord naar Zuid bij wijze van beloning voor immoreel beleid. Of vindt u het verdedigbaar dat een welvarende Milanees die al decennia te weinig belasting betaalt maar dankzij dat zwarte geld een hogere effectieve koopkracht heeft dan een Rotterdammer, gesubsidieerd wordt? Volkomen geschift, maar het gebeurt.

Hoe denkt u over een munteenheid in de hele wereld?
Daar heb ik geen diepe gedachten over, simpelweg omdat het een visioen is dat zich monetair in een ander zonnewegstelsel begeeft.

Eigenlijk is geld puur vertrouwen, hoe denkt u dat dit vertrouwen in de toekomst zal zijn? Zal men in de toekomst niet terug gaan op ruilhandel?
Romantische idealen van een wereld zonder geld, laat staan rente, en alleen maar ruilhandel zijn aanlokkelijke studeerkamer vergezichten, maar ik zie het niet gebeuren. Wij zijn ooit overgestapt van ruilhandel naar geld, gestut door een goudvoorraad als garantie. Dat stelsel is verlaten en ingeruild voor de helaas waardeloos gebleken beloftes dat ze verantwoordelijk met de publieke middelen omspringen. Veertig jaar later kreunt de westerse wereld onder een zwellende schuldenlast. Althans, kreunen, omdat politiek gestuurde centrale bankiers de geldpers hebben aangezet en wankele staatsleningen en overheidsobligaties opkopen, kunnen we de ballon nog wat verder opblazen. Maar eens klapt-ie en gaan we naar een nieuwe situatie. Ze noemen dat ’The Big Reset’, een situatie waarbij de schulden van Amerika en Europa grootschalig weggestreept gaan worden. Dat is heel slecht nieuws voor onze spaarders, institutionele beleggers en de financiers in Azië en Arabië, maar langdurig met meer dan 100% schuld van het bbp doorgaan zal niet meer lukken als de rente ooit terugveert naar normale van 4 tot 6%. De Chinezen zullen ongetwijfeld wisselgeld eisen. De Rotterdamse haven hebben ze al bijna in handen, dus dan zijn we Schiphol kwijt of eisen ze een belang in ons erfgoed. Bij een Griekse exit, die ten koste van nog meer miljarden noordelijk publiek geld voorkomen zal worden, zou je zoiets al in het klein zien. Poetin en de Chinezen zullen ze gaan financieren, in return voor (lucht)havens.

Kortom, ik ben uiterst somber over de afloop. Al duurt het nog zeker één kabinet Rutte en twee Asscher voor het zover is, tot dan zullen de politici vlek op vlek wrijven en het 2 over 12 gevoel maskeren. Amen.

English Version

What does it take to turn the euro into a success?
It takes economies who converge and governments who coordinate economic, fiscal and social policies. Or else: a deeper integration of Europe. Politicians dream about that, but they do not dare to tell their electorate instantly. In itself, that sounds very enjoyable and idealistic. Integration and cooperation, it is something that you can hardly oppose. But at the same time it is also, unfortunately, fathomless naive. The German economy is very different than the Greek, and the Dutch is unlike the Italian. It’s like sticking along two continental plates that are ripping apart together with a Pritt stick that never holds. And if it was just a problem of numbers, but it is rather a cultural divide that separates us. That will never be glued in one generation. Whoever forces this is risking rather the opposite of a union, namely war.

How would you organize Europe?
That sounds by itself interventionist, as if a hand from above can do this in a while. Brussels thinks so, but if it works, of course, hardly. You cannot undertake nations and cultures that have formed in hundreds if not thousands of years, with a Brussels dictate. Thereby you deny the history and culture of countries and people. But if you hold on to the current European Union, I would ensure minimal trade barriers and intensively tune the cross border fields such as environmental and defense policies.

What is Europe’s best for its position in the world?
The idea is that there should be a European currency opposite to the dollar and the forming Asian block. For large companies, it is convenient, a currency, but otherwise it seems to me to have an exaggerated effect. The most prosperous economies and best-run countries now – Singapore, Norway and Switzerland – cherish their sovereignty. Now I also understand that Norway is a Kuwait on the North Sea, Singapore the interstate station to China and Switzerland, an enclave in Europe that slowly conforms to EU policies. They are sovereign and thank God that they are not in a currency union sit with us. What will they bring? Nothing at all. Now they just copy European standards but do not pay it to the misrule in the Eurozone.

Why do you think the euro has actually been created?
The answer is very simple and fully documented: a trade-off between Germany and France. Mitterrand told Kohl, you can have your unification, and then we want the coin that encapsulates Germany. The German mark disappeared and the Latin administrative culture was incorporated into a new currency, especially since Draghi (Italian, former Goldman Sachs) took advantage of the ECB for more than the monetary policy. The interest rates decreased and the politicians felt free to borrow money against all odds. That game approached its limits this century, after which central bankers use the patch-up of the printing press. The finance ministers find that totally fine, because the interest on the national debt is now negative. It is an additional incentive not to reform and to borrow more. Irrevocably, this behavior tends to reach an endgame, in which debts are going to be ticked off. Who the payers will be is quite clear: us. The Netherlands has more than 1,000 billion euros in a pension savings account and another 300 billion cash pension savings. Because of the artificially low interest rates coupled with savings tax – 4% notional return, Box 3 – that money does not pay off anymore. Because the printing presses are running at full speed, there is a chance of returning inflation, so basically our capital will evaporate. Add to this that politicians will seek to buy and mutualize the (southern) European debt and you can see that this leads to a huge public legitimized robbery. Only few realize that. Bankers and economists talk around it because it seems to offer short-term paper advantages and nourishes the hope of economic growth. Just by writing it I become nauseous, because it all has nothing to do with solidarity and justice but about mismanagement of opportunistic politicians and central bankers. A huge shift in wealth from North to South is on its way through means of rewarding immoral policy. Or do you find it justifiable that a wealthy Milanese who is paying too little tax for decades, but thanks to that black money has a higher effective purchasing power than a Dutchman, is subsidized? Completely insane, but it happens.

What do you think about a single currency for the whole world?
I have no deep thoughts, simply because it is a vision that monetarily moves in another solar system than ours.

Money actually revolves around trust. How do you think that this trust will develop in the future? Won’t we go back to barter trading?
Romantic ideals of a world without money, let alone interest, and only barter are alluring study vistas, but I do not see that happen. At one point, we have switched from barter to money, propped up by a gold reserve as a guarantee. That system was abandoned and replaced by the sadly proved worthless promises to be responsible in handling the public purse. Forty years later, the Western world is groaning under a swelling debt. Not even groaning, because politically driven central bankers have turned on the printing presses and started buying shaky government loans and government bonds. We can blow up the balloon even further, but once it pops we move on to a new situation. They call it “The Big Reset”, a situation where the debts of America and Europe scale are blacked. That’s very bad news for our depositors, institutional investors and financials in Asia and Arabia, but continuing living with a debt of more than 100% of the GDP will no longer work if the interest ever springs back from 6% to a normal of 4%. The Chinese will undoubtedly change requirements. They almost own the port of Rotterdam, so we will also lose Schiphol or they will demand an interest in our heritage. Something similar, but on a small scale, would happen as a result of the Greek exit, which occurs at the expense of billions of euros of northern public money. Putin and the Chinese will start funding them, in return for (air)ports.

Overall, I’m very pessimistic about the outcome. All it takes will be at least another one Rutte and two Asscher before that happens. Until then the politicians will make the problem worse and try to mask it.

Picture Jort Kelder: © Marte, http://www.jortkelder.nl/presskit/