For the English version, click here De inkoop van eigen aandelen heeft in het begin van de Corona crisis op een lager pitje gestaan, maar nu de economie weer aantrekt en de tijd vordert, lijkt het erop dat de grote jongens weer doorgaan met waar ze gebleven waren: in grote getallen het terugkopen van hun eigen aandelen. Zo blijkt uit data van de S&P500 index dat er in het tweede kwartaal van 2021 voor 200 Miljard USD aan aandelen is teruggekocht. Volgens de laatste cijfers zetten we koers naar een recordhoogte aan inkoop aan het einde van 2021. [1] Waarom kopen bedrijven aandelen terug? Het inkopen van eigen aandelen door een beursgenoteerd bedrijf is een van de manieren waarop het bedrijf de winsten kan delen met haar aandeelhouders. Normaalgesproken wordt dit gedaan door middel van dividend, maar tegenwoordig wordt er vaak gekozen voor een andere route. In de eerste plaats zal een bedrijf natuurlijk de behaalde winsten gebruiken om te investeren, zodat er in de toekomst nog hogere winsten behaald kunnen worden. Ook kan ervoor gekozen worden om de eigen balans te versterken. In sommige gevallen worden er echter dusdanige hoge winsten behaald, dat er geen andere te verdedigen investeringsmogelijkheden zijn, waardoor het saldo op de bank terecht zou komen. Met de huidige rentestand brengt dit natuurlijk alleen maar kosten met zich mee. Er wordt in deze gevallen dan gekozen om de winsten te delen met de aandeelhouders. Dit kan gedaan worden door dividend uit te keren, of door aandelen terug te kopen. Vanuit het perspectief van de aandeelhouders zijn er twee hoofdredenen om de voorkeur te hebben voor inkoop tegenover dividend. Een van deze redenen is het feit dat aandeelhouders waarde hechten aan een stabiel dividend in de toekomst. Ze verkiezen een voorspelbare stroom dividend boven een eenmalige verhoging, die gevolgd wordt door een lager dividend een jaar later. De tweede reden betreft belastingen: over dividend moet in Nederland belasting betaald worden, maar over de winsten uit inkoop van aandelen niet. “Het moge duidelijk zijn dat bedrijven zowel in Nederland als in het buitenland actief bezig zijn met het verdelen van hun winsten onder aandeelhouders.” Een gevolg van de inkoop van aandelen dat zowel voor de inkoper als de aandeelhouders gunstig uitvalt, is het feit dat de winsten per aandeel in de volgende periode stijgen. Doordat er minder aandelen in omloop zijn na de inkoop, worden de toekomstige winsten verdeeld over minder aandelen, wat de winst per aandeel laat stijgen. Dit is een belangrijke prestatie indicator voor zowel investeerders als managers van bedrijven. Shell Op 2 december 2021 is Shell begonnen met de inkoop van aandelen ter waarde van 1.33 miljard Euro. Dit is het eerste deel van de winsten die Shell met haar aandeelhouders wil delen na de verkoop van een van haar bedrijfsunits in de Verenigde Staten. In totaal zal er voor ruim 6 Miljard Euro aan aandelen teruggekocht worden. De resterende plannen zullen bekend gemaakt worden in de loop van 2022. [2] ASML Het is geen geheim dat het al enkele jaren goed gaat met de chipreus uit Veldhoven. Ze zijn dan ook in 2006 al begonnen met programma’s voor het inkopen van hun eigen aandelen. Een van de meest recente terugkoop programma’s bestaat uit een plan om tussen 2021 en 2023 voor 9 Miljard Euro aan aandelen terug te kopen. Tot nu toe is er ruim 4 Miljard Euro ‘teruggegeven’ aan de aandeelhouders van ASML. Een van de redenen waarom ASML aandelen terugkoopt, is omdat ze deze wil gebruiken voor de compensatie plannen voor haar werknemers. Zo stelt ASML dat 450.000 aandelen worden gebruikt in aandelenpakketten voor werknemers. Volgens de huidige koers bedraagt dit bijna 300 Miljoen Euro. [3] Microsoft De Tech gigant uit de VS is al geruime tijd bezig met het inkopen van haar eigen aandelen. Zo is het aantal aandelen in omloop al met 33% gedaald sinds de dotcom bubbel twee decennia geleden. Sinds de aanstelling van Microsofts nieuwe CEO in 2014, is het bedrag dat jaarlijks gemoeid is met de inkoop van aandelen verviervoudigd. [4] ING Ook onze eigen ING is begonnen met het actief inkopen van haar eigen aandelen. Zo is ING in oktober 2021 gestart met een terugkoop-programma, waarin het de bedoeling is om in totaal voor 1.7 Miljard Euro aan aandelen terug te kopen. Zo is er in de week van 13 tot en met 17 december voor ruim 210 Miljoen Euro aan aandelen teruggekocht. [5] Het moge duidelijk zijn dat bedrijven zowel in Nederland als in het buitenland actief bezig zijn met het verdelen van hun winsten onder aandeelhouders. Het terugkopen van aandelen lijkt hierin een ideale manier om zowel de aandeelhouders te belonen voor hun loyaliteit, en om de prestatie indicatoren van het bedrijf een klein zetje in de rug te geven. Met name de winst per aandeel wordt positief beïnvloed door deze terugkoop programma’s. Een ander bijkomend effect is dat het terugkopen van aandelen een belangrijk signaal afgeeft naar de buitenwereld dat het betreffend bedrijf de markt positief inziet, en duidelijk laat merken dat het haar eigen aandelen een zeer verstandige investering vindt.
Belastingontwijking via Nederland
For the English version, click here Begin dit jaar kopte de NOS groot: “Belastingontwijking Google leverde Nederland ruim 25 miljoen euro op” [1]. Hoewel dit op het eerste gezicht een prima meevaller lijkt te zijn in het voordeel van de Nederlandse staatskas, wordt het gaandeweg duidelijk dat dit slechts de kleine kruimels zijn die Nederland hier meepikt van de vele miljarden Euro’s die Google door ons land wegsluist. Google is niet het enige wereldwijd bekende bedrijf dat gebruik maakt van slimme trucjes om belasting te ontwijken (let op: anders dan het strafbare belasting ontduiken). Ook Starbucks, U2 en The Rolling Stones, hebben hun zakelijke adresjes in Nederland opgegeven, om zo hun opbrengsten door te sluizen naar landen waar er nauwelijks winstbelasting wordt geheven. Brievenbus BV’s De winsten van multinationals worden dus niet in Nederland gestald en gerapporteerd, maar doorgesluisd. Nederland heeft immers niet een uitzonderlijk laag winstbelasting percentage: zo’n 25 procent voor alles boven de grens van €245.000 in 2021. Hier kom je als multinational natuurlijk al heel snel boven uit. Wat tot 2021 zo gunstig was aan de belastingwetgeving in ons land, is dat er geen bronbelasting werd geheven op royalties. Dit zijn kosten die een bedrijf in rekening kan brengen voor het gebruik van immateriële zaken, zoals merknamen, recepten, patenten, etc. Dit betekende dat een in Nederland geregistreerd bedrijf dat royalties ontving van een buitenlands bedrijf, geen belasting hierover hoefde te betalen. Ook was er een regeling die er voor zorgde dat Nederlandse bedrijven die royalties betaalden aan buitenlandse bedrijven, hier ook geen belasting over hoefden te betalen. [2] Het gevolg van al die gunstige belastingregels laat vrij weinig aan de verbeelding over. Het is dan ook ogenschijnlijk makkelijk om een belastingontwijkende constructie op te zetten. Neem ter illustratie het fictieve bedrijf, Bami B.V., gevestigd in Tilburg. Bami produceert frituursnacks, en verkoopt deze in Nederland. In principe zou het bedrijf aan het einde van elk jaar 25% van haar winst, als vennootschapsbelasting moeten afdragen. Nu heeft de eigenaar van Bami ook een bedrijf in Bermuda opgezet, Nasi LLC, en zogenaamde brievenbus BV. In dit losstaande bedrijf zijn de recepten van de frituursnacks ondergebracht. Vervolgens betaalt Bami een vast bedrag aan royalties aan Nasi, voor het gebruiken van de recepten. Zoals eerder benoemd, waren royalties van en naar Nederland tot 2021 onbelast. Dit in combinatie met de afwezigheid van enige vennootschaps- of winstbelasting in Bermuda, maakt voor een ideale constructie om zo weinig mogelijk belasting te betalen. Nederland telt waarschijnlijk zo’n 14.000 brievenbusfirma’s. Velen hiervan zijn gevestigd in kantoorpanden op de Amsterdamse Zuidas, waar deze beheerd worden door accountants en fiscalisten. Vaak zijn dit gewoon lege kantoren waar een kamerplant en een koffieautomaat staat, om het idee te wekken dat het pand werkelijk in gebruik is. In de praktijk wordt er maximaal een handvol keren vergaderd door de directie van de moederbedrijven. Ook dit gebeurt alleen omdat het verplicht is, en deze directeuren en directrices moeten kunnen aantonen dat er in Nederland vergaderd is, vaak met het bonnetje van een lunch als bewijs. [3] “Bedrijven, die puur en alleen in het leven zijn geroepen om een aantal keren per jaar een flinke factuur te sturen voor royalties, zodat de winsten hieruit vervolgens zo gunstig mogelijk gestald kunnen worden” Moderna Switzerland GmbH Een van de meest recente voorbeelden van belastingontwijking is pas geleden boven water gekomen: Moderna. Het bedrijf dat een van de meest gebruikte Covid vaccins heeft geproduceerd, heeft een nieuwe vestiging in het leven geroepen in Zwitserland: Moderna Switzerland GmbH. Dit dochterbedrijf zou de betalingen verzorgd hebben voor alle Europese vaccin bestellingen van Moderna. In Zwitserland wordt er gemiddeld zo’n 15% vennootschapsbelasting betaald. Ook zijn de patenten voor het Moderna vaccin gestald in een dochterbedrijf dat geregistreerd staat in de Amerikaanse staat Delaware. Dit is vooral onder Amerikanen een belangrijke schakel in hun belastingconstructies omdat er in Delaware geen belasting geheven wordt op inkomsten van immateriële activa, zoals patenten. Zo wordt er handig gebruik gemaakt van ‘lege’ bedrijven, die puur en alleen in het leven zijn geroepen om een aantal keren per jaar een flinke factuur te sturen voor royalties, zodat de winsten hieruit vervolgens zo gunstig mogelijk gestald kunnen worden. [4] Oplossingen Het ontwijken van belastingen door bedrijven is natuurlijk geen groot geheim. Ondertussen zijn de overheden van alle landen die miljarden aan inkomsten mislopen ook wakker geworden, en wordt er gewerkt aan plannen om schunnige belastingconstructies de kop in te drukken. Zo is er in Nederland sinds 2021 bronbelasting op royalties ingevoerd voor landen die deze kosten betalen aan entiteiten in zogenaamde ‘belastingparadijzen’. Met deze paradijzen wordt gedoeld op landen waar winst- en vennootschapsbelasting 9% of minder bedraagt. Enkele voorbeelden zijn Bermuda, de Kaaimaneilanden, en Samoa. [5] Een ander initiatief om belastingontwijking te voorkomen is een van de afspraken van de G7, die sinds dit jaar hebben afgesproken dat bedrijven, ongeacht van hun vestigingsplaats, ten minste 15% belasting moeten betalen over hun winst [6]. Dit kan er mede voor zorgen dat het speelveld enigszins gelijkgetrokken wordt, door het heffen van lage belastingen in de ban te doen. Uiteraard zal er nooit een universele oplossing zijn tegen belastingontwijking. Het is namelijk het werk van Accountants en Fiscalisten om mazen in de wet te vinden om zo er voor te zorgen dat een bedrijf zo veel mogelijk geld op gunstige plaatsen kan stallen of investeren. En veel belasting betalen past nou eenmaal niet in dat plaatje.