Iedereen weet dat suiker een essentieel onderdeel is van vrijwel ieder voedingspatroon. Maar wat is het verhaal van één van de grootste suikerfabrikanten van Europa? En hoe is het om CFO te zijn van deze suikerfabrikant? We vragen het Paul Schoutens, CFO van Suiker Unie. Kunt u iets over uw achtergrond vertellen? Zoals velen van jullie heb ik Bedrijfseconomie gestudeerd aan de Universiteit van Tilburg. Tijdens het afronden van mijn studie kreeg ik de kans om mijn afstudeerstage te doen bij voedselproducent LiGA. Hier kreeg ik de opdracht om een analyse te maken van de verschillende productie-informatiestromen en daar een gestroomlijnd geheel van te maken. Vervolgens ben ik gaan werken voor het Centraal Orgaan Tarieven Gezondheidszorg in Utrecht. Op basis van de werkzaamheden van de ziekenhuizen stelden wij hun budgetten vast en bepaalden de tarieven die de ziekenhuizen in rekening konden brengen bij de verzekeraars. Ik had indertijd zo’n 25 algemene ziekenhuizen onder mijn beheer. Binnen deze functie waren er echter weinig carrièrre mogelijkheden, dus hoefde ik niet lang na te denken toen ik een functie zag verschijnen bij Suiker Unie als informatieanalist. In die tijd (begin jaren ‘90) werd informatica steeds belangrijker, en werd duidelijk dat computersystemen een zeer belangrijk onderdeel werden binnen organisaties. Omdat deze technologieën nog in de kinderschoenen stonden, kreeg ik als SAP-informatieanalist veel ruimte om processen te automatiseren en optimaliseren. Sinds 2000 ben ik CFO van Suiker Unie. In deze functie ben ik verantwoordelijk voor de financiën, reporting, automatisering van processen en ICT van het bedrijf. Ik had inmiddels management ervaring opgedaan, en deze functie gaf een mooie uitdaging en grote verantwoordelijkheid. Wat zijn een aantal concrete taken die u heeft als CFO? Ten eerste is het van groot belang dat de basis van de boekhouding goed loopt. Debiteuren, crediteuren, declaraties, betalingen, etc. Verder zijn we voortdurend op zoek naar mogelijkheden om processen te integreren en te optimaliseren. Daar hebben we natuurlijk mensen voor, maar ik ben uiteindelijk verantwoordelijk voor de resultaten. Suiker Unie is een campagne bedrijf, wat inhoudt dat we in de periode september t/m januari vanuit de beschikbare bieten zo snel mogelijk kwalitatief goede suiker produceren. Dit vereist enige productieplanning, en daar helpt ons ERP systeem zeker bij. Daarnaast ben ik veel bezig met de reporting binnen ons bedrijf. Dit varieert van budgetten opstellen tot het jaarlijks opstellen van een driejarig operationeel plan. Het hele jaar door beoordelen we of alles volgens plan verloopt, en wat we tot dat moment gerealiseerd hebben. Een ander belangrijk aandachtspunt is de controlling afdeling. We hebben de beschikking over een aantal controllers die als business partners meekijken met diverse onderwerpen uit verschillende sectoren zoals commercie, productie en de agrarische dienst. Mocht er bijvoorbeeld een investering worden voorgelegd, dan is het van belang dat deze mensen mee kijken. Vanuit verschillende invalshoeken wordt dan beoordeeld of een investering rendabel is. ”Afgelopen oktober is de quotering voor suikerfabrikanten opgeheven. Dit heeft uiteraard een grote invloed gehad op de suikermarkt.’‘ Bovendien kijken we ook veel naar de verdere toekomst. In teams werken we aan businesscases met een lange tijdshorizon. Verschillende toekomstscenario’s worden beoordeeld: ‘Welke projecten zijn een investering waard?’ of ‘Wat wordt de bedrijfsvoering van de toekomst?’. Als lid van de directie ben ik veel met de toekomst van het bedrijf bezig. Onder andere de strategie en toekomstvisie komen vaak ter sprake. Afgelopen oktober is de quotering voor suikerfabrikanten opgeheven. Dit heeft uiteraard een grote invloed gehad op de suikermarkt. Ineens zien we een 20% hogere productie dan voorheen, gepaard met een grotere concurrentie en een veel dynamischere markt. Momenteel zijn we bezig met de strategie voor 2020/2025 die daar goed op inspeelt. Het is aan ons om effectief op deze verandering te reageren, en onze positie te behouden dan wel te verbeteren. We staan er goed voor, maar de concurrentie zit ook niet stil. Als CFO zit je overal tussen, en dat maakt het werk leuk. Zijn er veel dingen veranderd in uw tijd als CFO? In de 18 jaar dat ik CFO ben van Suiker Unie is er veel veranderd. Zo hebben we in 2007 de suikerdivisie van concurrent CSM overgenomen, en in 2009 de Duitse Suikerfabriek Anklam. Vooral de overname van de suikerdivisie CSM was erg omvangrijk, mede omdat dat de enige concurrent binnen Nederland was. De Nederlandse Mededingsautoriteit (NMa) heeft toen uiteraard goed gekeken of dat acceptabel was. Uiteindelijk kreeg deze overname groen licht, omdat de markt op Europees niveau concurreert. De integratie is over het algemeen goed verlopen, omdat er veel overeenkomsten waren. We hebben geprobeerd zoveel mogelijk synergie te bereiken door processen van CSM in ons systeem te integreren. Natuurlijk komen er ook vervelende zaken bij kijken, zoals sluitingen van afdelingen. Dit hebben we gelukkig op een zeer sociale wijze goed weten te organiseren. ”Gemiddeld gezien hebben we de grootste fabrieken van Europa, met als gevolg een uitstekend concurrentievoordeel.” Daarnaast heb ik het al even gehad over de opheffing van de quotas op de suikerproductie, wat een grote invloed op ons heeft. Ik ben van mening dat we goed geanticipeerd hebben op deze opheffing. Zo hebben we onze capaciteit in de fabrieken in Groningen en Dinteloord uitgebreid. Zoals eerder vermeld zijn we een campagne bedrijf dat in een korte tijd zo veel mogelijk kwalitatief goede suiker moet produceren. Hoe meer je maakt, hoe gunstiger je kostprijs. Zo’n uitbreiding is een enorme investering, dus daar moet je goed gebruik van maken. Vanwege onze goede voorbereiding hadden we op het moment van opheffing een uitstekende uitgangspositie. Gemiddeld gezien hebben we de grootste fabrieken van Europa, met als gevolg een uitstekend concurrentievoordeel. We bevinden ons in een markt met een homogeen product, dus kostprijs is essentieel. Zijn de oproepen voor een gezondere leefstijl een bedreiging voor Suiker Unie? Het promoten van een gezondere leefstijl heeft uiteraard invloed op Suiker Unie. Wij zijn van mening dat suiker een puur natuur en gezond product is wat past in een normaal voedingspatroon. Maar zoals voor de meeste voedingsmiddelen geldt: té veel is nooit goed. Suiker geeft energie, en maakt
Nexit: Not a good idea!
Op 23 juni 2016 besloot een geringe meerderheid van 51,9 procent van de kiezers in het Verenigd Koninkrijk (VK) dat hun land uit de Europese Unie (EU) gaat treden. Ongeveer 33,6 miljoen burgers brachten hun stem uit, van de in totaal 46,5 miljoen personen die zich voor het referendum over het lidmaatschap van de EU hadden geregistreerd. Ten tijde van het referendum bestond het potentiële electoraat uit 51,4 miljoen burgers. Iets meer dan 17,4 miljoen mensen – 51,9 procent – stemden voor een ‘Brexit’, de ondertussen overbekende aanduiding voor het vertrek van het VK uit de EU. Het aantal mensen dat lid van de EU wilde blijven, bedroeg iets meer dan 16,1 miljoen. Dit komt neer op 48,1 procent. In totaal waren de stemmen van ongeveer 25.000 burgers blanco of ongeldig. Waarom is het nodig al deze aantallen te vermelden? Bovenstaande cijfers tonen aan dat deze cruciale beslissing is genomen door 33,9 procent van de potentiële kiezers, die dus voor het verlaten van de EU waren, terwijl 31,4 procent tegen deze dramatische stap heeft gestemd. Men moet er rekening mee houden dat 9,5 procent van de stemgerechtigde bevolking zich niet heeft ingeschreven, om de een of andere reden, terwijl 28,8 procent van de geregistreerde kiezers niet op kwam draven. Kortom, iets meer dan een derde van de stemgerechtigde bevolking heeft bepaald dat het VK uit de EU moet treden. In Londen, Noord-Ierland en Schotland wilde de meerderheid van de kiezers in de EU blijven, in Engeland – buiten Londen – wilden kiezers de EU verlaten. Dit wordt inderdaad nogal eens aangeduid als een ‘verdeeld koninkrijk’. Op korte termijn waren de gevolgen van de Brexit-beslissing beter dan de verwachtingen van vele experts. Voorspellingen met betrekking tot de economie lijken nauwelijks beter dan voorspellingen in de professionele sport. De jury beraadt zich nog steeds over de uitspraak of dit het gevolg is van de enorme mate van specialisatie in de academische wereld, van de zelfvoldaanheid die enkele experts kenmerkt, of van een combinatie van beide. Anders geformuleerd, sommige deskundigen missen een helikopter-view, anderen lijden aan zelfoverschatting, terwijl sommige experts beide kenmerken vertonen. Naar mijn mening is het Britse besluit om de EU te verlaten, niet erg verstandig, in ieder geval niet vanuit een middellange- en lange-termijn perspectief. Niemand hoeft echter de mening van een nogal obscure voetbaleconoom uit het zuiden van de Nederland serieus te nemen! In Nederland stellen twee partijen die momenteel vertegenwoordigd zijn in de Tweede Kamer een referendum over het EU-lidmaatschap voor. Ten eerste wil de Partij Voor de Vrijheid (PVV) de EU verlaten, en wel zo snel mogelijk. De PVV is een eenmanszaak, geleid door Geert Wilders (1963), een voormalige HAVO-scholier uit Venlo. Zijn standpunten over bijvoorbeeld bureaucratie en migratie staan in schril contrast met het huidige beleid en de praktijken van de EU. Het Forum voor Democratie (FvD) betoogt dat de EU onvermijdelijk de Bondsrepubliek Europa zal worden, met weinig of geen ruimte voor de natiestaten. De FvD is in wezen ook een eenmanszaak, geleid door Thierry Baudet (1983), die een aantal jaren geleden een proefschrift over de ‘aanval op de natie-staat’ schreef. De leider van de FvD beschouwt zich als de meest veelbelovende jonge intellectueel van het land, zich baserend op het aantal boeken dat hij al heeft geschreven. Baudet begon zijn maidenspeech in de Tweede Kamer van het Nederlandse parlement in het Latijn. Daarom is het een beetje verrassend dat hij vaak het beroemde ‘multum ……, non multa’ advies van Plinius Secundus (en van de moderne academische wereld, zoals hierboven aangeduid) negeert. Baudet, een politicus van het intellectuele type, en Wilders, een streetwise politicus, delen min of meer dezelfde mening over hetgeen ze vaak ‘Europa’ noemen. Zij zijn lid van verschillende generaties, terwijl hun argumenten soms heel verschillend zijn, vooral wat betreft de mate van verfijning. Andere politieke partijen in Nederland zijn vaak zeer kritisch over de huidige stand van zaken in de EU, maar ze streven niet naar een Nexit. Zou een Nexit goed zijn voor de Nederlandse economie? Sorry, maar nu moet ik me verontschuldigen. Het beantwoorden van deze vraag gaat namelijk ver boven mijn spreekwoordelijke pet. De bekende econoom Richard Baldwin heeft ooit betoogd dat een uitgebreide analyse van het verlaten van de eurozone (!) een grondige kennis vergt van macro-economie, internationale economie, het bankwezen in Europa, privaatrecht, Europese wetgeving en Europese politiek. Niet al te veel mensen hebben al deze competenties verzameld, en ik ben zeker niet een van hen. Is dit dan het einde van mijn bijdrage? Nee! In de rest van dit artikel zal ik proberen twee argumenten voor een duurzaam Nederlands lidmaatschap van de EU over het voetlicht te brengen. Daarbij zal ik ervan uitgaan dat het verlaten van de EU ook betekent dat de eurozone wordt verlaten. Is deze veronderstelling correct? Dat weet ik niet, maar ik heb u al gewaarschuwd, ik ben helemaal geen expert voor wat betreft het Europese recht. Het eerste argument is gebaseerd op het Nederlandse economische beleid in de afgelopen decennia. Laten we eerst het monetaire beleid eens beschouwen. Sommige commentatoren beweren dat we de zaken weer in eigen hand moeten nemen, in plaats van deze aan de Europese Centrale Bank (ECB) over te laten. Het koppelen van de voormalige Nederlandse gulden aan de (West-) Duitse Deutschemark heeft echter aanzienlijk bijgedragen aan prijsstabiliteit, maar ook aan de economische groei en de relatief lage werkloosheid, tussen het begin van de jaren tachtig en de invoering van de euro (1999). Anders gezegd, de Nederlandse centrale bank heeft meer dan drie decennia geleden de mogelijkheid al opgegeven om een zelfstandig monetair beleid te voeren. Dit is vrij gunstig gebleken voor onze economie. De euro brengt wellicht een aantal nadelen met zich mee, maar een munt die in de economische en politieke onrust van deze tijd op zichzelf is aangewezen, lijkt mij nogal riskant. Daarom is het moeilijk om lieden te begrijpen die voor een dergelijk beleid pleiten. Ten tweede is de Nederlandse economie het schoolvoorbeeld van een kleine open economie. De mate van openheid,